ورم مقعد می تواند به به علل متفاوتی از جمله بواسیر، شقاق و فیستول ایجاد شود. بسته به علت ورم مقعد علائم می تواند شامل درد، خونریزی مقعدی و خارش یا سوزش مقعد باشد. برخی از عواملی که باعث تورم مقعد می شوند موقتی هستند و با درمان های خانگی برطرف می شوند، در مقابل برخی دیگر ممکن است منجر به بروز علائم شدیدی شوند که برای برطرف کردن آنها باید به پزشک مراجعه کرد. در این مقاله از ونک لیزر با ما همراه باشید تا بیشتر با علت ورم مقعد و روش های درمان آن آشنا شوید.
علت ورم مقعد
مقعد یک ناحیه بسیار حساس است که عواملی مانند زور زدن در حین اجابت مزاج و فشار اضافی به راحتی می توانند آن را تحت تاثیر قرار دهند و منجر به تورم پوست اطراف آن شوند. در ادامه به بررسی بیشتر علل ورم مقعد می پردازیم.
بواسیر (هموروئید)
هموروئید یکی از شایع ترین علل ورم کردن مقعد است. بواسیر رگ هایی هستند که در اطراف مقعد و داخل رکتوم وجود دارند و ممکن است در اثر فشار زیاد متورم شوند. بواسیر داخلی که در داخل رکتوم ایجاد میشود منجر به ورم داخل مقعد می شود و معمولا بدون علامت است و در برخی موارد می تواند منجر به خونریزی و درد، به ویژه در حین اجابت مزاج شود. در مقابل بواسیر خارجی در زیر پوست اطراف مقعد ایجاد می شود و منجر به ورم کردن اطراف مقعد می شود. این نوع از هموروئید علائم بیشتری ایجاد می کند و می تواند منجر به ایجاد چند توده سفت در اطراف مقعد، درد شدید مقعد و خونریزی شود.
علت ابتلا به بواسیر معمولا زور زدن شدید هنگام اجابت مزاج، نشستن طولانی مدت در توالت یا بلند کردن اجسام سنگین است. در اغلب موارد هموروئید در عرض یک هفته برطرف می شود.
شقاق مقعدی
شقاق مقعدی یک پارگی کوچک در پوشش مقعد است که معمولا در اثر یبوست شدید، اسهال مزمن و زور زدن بیش از حد در حین اجابت مزاج رخ میدهد. همچنین رابطه مقعدی نیز می تواند در ایجاد این پارگی موثر باشد. شقاق می تواند با علائم زیر همراه باشد:
- درد در هنگام یا بعد از دفع مدفوع
- خونریزی در حین یا بعد از اجابت مزاج
- ترک خوردن پوست مقعد و پارگی قابل مشاهده در این ناحیه
- خارش مقعد
آبسه مقعدی
آبسه پری آنال (آبسه مقعدی) تجمع مایعات و چرک به شکل یک کیسه در اطراف مقعد است که معمولا توسط باکتری ها ایجاد می شود. اگر آبسه درمان نشود به مرور زمان بزرگتر می شود و در نهایت می ترکد. برخی از عواملی که در ابتلا به این بیماری موثر هستند شامل بیماری التهاب روده (کرون روده و کولیت اولسراتیو)، عفونت شقاق مقعدی و رابطه جنسی مقعدی است. شایع ترین علائم آبسه مقعدی عبارتند از:
- درد
- ترشح چرک
- برآمدگی و قرمزی در اطراف مقعد
- یبوست
- تب
این بیماری می تواند اندام های مجاور را نیز درگیر کند و منجر به عوارض جدی مانند فیستول مقعدی و سپسیس شود، به همین درمان به موقع آن برای جلوگیری از عوارض جانبی ضروری است.
فیستول مقعدی
فیستول مقعدی یک کانال یا اتصال است بین مقعد و پوست خارجی اطراف آن ایجاد می شود. در اغلب موارد زمانی که آبسه مقعدی بدون درمان رها می شود منجر به تشکیل فیستول می شود. همچنین ابتلا به بیماری کرون، پرتودرمانی، تروما و جراحی در ناحیه مقعد خطر ابتلا به این بیماری را افزایش میدهند. برخی از علائم فیستول مقعدی شامل:
- تورم مقعد
- سوزش و خارش مقعد
- خونریزی
- تب، لرز و خستگی
- ترشح چرک و مایع بدبو
- درد
برای درمان فیستول در اغلب موارد به جراحی یا لیزر نیاز است و استفاده از از روش های خانگی و داروها معمولا موثر واقع نمی شود.
آنوزیت
آنوزیت یک اختلال شایع است که منجر به التهاب پوشش مقعد شده و در اغلب موارد با بواسیر اشتباه گرفته می شود. شایع ترین علل آنوزیت شامل رژیم غذایی اسیدی یا تند (قهوه، مرکبات و ادویه جات)، استرس، اسهال مزمن و عفونت می باشد. آنوزیت می تواند با علائمی مانند خونریزی در حین اجابت مزاج، درد هنگام اجابت مزاج، خارش مقعد و ترشحات مرطوب (گاهی خونی) همراه باشد.
کرون پری آنال
کرون بیماری است که باعث التهاب مزمن دستگاه گوارش می شود و در اغلب موارد روده کوچک را تحت تاثیر قرار می دهد. کرون پری آنال یک دوره پیچیده تر و شدیدتر از بیماری کرون است که مقعد را نیز درگیر می کند. علائم کرون پری آنال عبارتند از:
- تورم در اطراف مقعد
- درد مقعد
- تب
- بی اختیاری مدفوع
- خروج چرک، مدفوع یا خون از واژن، کیسه بیضه یا پرینه
- تشکیل شقاق و فیستول مقعدی
سرطان مقعد
سرطان مقعد یک سرطان نادر است که بیشتر در افرادی که در اوایل دهه 60 سالگی هستند تشخیص داده می شود. ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی (ویروسی که منجر به زگیل تناسلی می شود) از مهم ترین عواملی است که خطر ابتلا به این سرطان را افزاش میدهد. علائم سرطان مقعد به سایر بیماری های مقعدی بسیار شبیه است به همین دلیل تشخیص صحیح آن می تواند چالش برانگیز باشد. برخی از علائم آن شامل:
- ترشحات غیرطبیعی از مقعد
- خارش و سوزش مقعد
- خونریزی مقعدی
- تغییر در عادات روده (یبوست یا اسهال مکرر)
- وجود توده در دهانه مقعد
- تورم غدد لنفاوی در ناحیه مقعد یا کشاله ران
رابطه جنسی مقعدی
رابطه جنسی مقعدی میتواند بافت های حساس اطراف مقعد را تحریک کند و باعث تورم، پارگی یا خونریزی مقعدی شود. همچنین استفاده از اسباب بازی های جنسی در مقعد می تواند باعث ورم کردن آن شود.
تشخیص علت ورم مقعد
نوع آزمایشی که برای تشخیص علت ورم مقعد استفاده می شود بسته به علائم، سابقه پزشکی و نتایج معاینه فیزیکی برای هر فرد متفاوت است. پزشک ممکن است یک یا چند نوع از آزمایش های زیر را برای تشخیص علت ورم مقعد توصیه کند:
- معاینه دیجیتال رکتوم
- کشت مدفوع
- بیوپسی رکتوم
- آنوسکوپی
- سیگموئیدوسکوپی انعطف پذیر
- کولونوسکوپی
- ام آر آی
درمان ورم مقعدی
درمان ورم مقعدی با توجه به علت ایجاد آن می تواند متفاوت باشد. برخی از عواملی که منجر به ورم کردن مقعد می شوند با استفاده از روشهای خانگی و داروها برطرف می شود و در مقابل برای درمان برخی دیگر به روش های تهاجمی تری مانند جراحی نیاز است. در ادامه به بررسی بیشتر روش های درمان ورم مقعدی می پردازیم.
به نقل قول از verywellhealth:
In most cases, a swollen anus heals quickly with conservative treatment. Home therapies and changes to toilet habits can often help your body heal and prevent future problems. Surgery may be an option if the repair of a tear or removal of a mass is needed.
ترجمه: در بیشتر موارد، ورم مقعد با درمان محافظه کارانه به سرعت بهبود می یابد. درمان های خانگی و تغییر در عادات دستشویی رفتن اغلب می توانند به بهبود بدن شما کمک کرده و از مشکلات آینده جلوگیری کنند. در صورت نیاز به ترمیم پارگی یا برداشتن توده، جراحی ممکن است یک گزینه باشد.
درمان خانگی ورم مقعد
بسته به علت ورم مقعد ممکن است بتوانید آن را در خانه درمان کنید. در حالی که درمان های خانگی می توانند به کاهش تورم مقعد کمک کنند در همه موارد موثر نیستند. برخی از روش های درمان خانگی ورم مقعد شامل:
- مصرف بیشتر غذاهای حاوی فیبر یا مکمل های فیبر.
- افزایش نوشیدن آب.
- استفاده از ملین ها و نرم کننده های مدفوع برای درمان یبوست و کاهش زور زدن در هنگام اجابت مزاج.
- نشستن در حمام سیتز چند با در روز.
- ورزش منظم برای تحریک روده و کاهش یبوست.
- قرار دادن کمپرس یخ یا سرد روی ناحیه متورم.
- تمیز و خشک نگه داشتن ناحیه مقعد.
داروی ورم مقعدی
بسته به علت ورم مقعدی می توانید از داروهای زیر برای درمان آن استفاده کنید:
- درمان های موضعی مانند پماد لیدوکائین، پماد آنتی هموروئید (برای بواسیر خارجی)، شیاف آنتی هموروئید (برای بواسیر داخلی) و پماد هیدروکورتیزون برای کاهش التهاب بواسیر.
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم برای تسکین درد ناشی از ورم مقعد.
- آنتی بیوتیک ها برای درمان بیماری هایی که منجر به عفونت می شوند مانند آبسه پری آنال.
سایر روش های درمانی
همانطور که ذکر شد برای درمان برخی از مشکلاتی که منجر به ورم مقعد می شوند استفاده از درمان های خانگی و دارویی موثر واقع نمی شوند، برای مثال برای درمان سرطان مقعد در اغلب موارد به شیمی درمانی نیاز است. همچنین بیماری های مقعدی مانند بواسیر، شقاق و فیستول به راحتی با لیزر درمانی برطرف می شوند.
مراجعه به یک متخصص برای تشخیص علت ورم مقعد بسیار مهم است، زیرا تشخیص زودهنگام و درمان مناسب برای نتیجه مثبت گرفتن در بیماری هایی مانند سرطان بسیار مهم است.
سوالات متداول در مورد ورم مقعد
برخی از عواملی که منجر به ورم مقعد می شوند مانند بواسیر و شقاق ممکن است خود به خود بهبود پیدا کنند. با این حال برای درمان برخی دیگر از عوامل به مراقبت های پزشکی نیاز است.
زمان بهبودی به علت ورم مقعد بستگی دارد. برای مثال، بواسیر ممکن است ظرف چند روز بهبود یابد و شقاق مقعد نیز معمولا طی چند هفته بهبود یابد. اما آبسه و فیستول که معمولا برای درمان به جراحی نیاز دارند به زمان بیشتری نیاز دارند.
