خون در مدفوع ،انواع خونریزی مقعدی (ملنا،هماتوشزی،و…) و بررسی علل

وجود خون در مدفوع و خونریزی مقعدی امری طبیعی نیست و اگر با چنین مشکلی مواجه شدید نشان می دهد که در جایی از دستگاه گوارش شما مشکلی به وجود آمده که باعث ایجاد این عارضه شده است. بسته به اینکه خونریزی در کدام قسمت از دستگاه گوارش شما به وجود آمده خونریزی مقعد می تواند درجات مختلفی داشته باشد . خونریزی های مقعدی خفیف معمولا اورژانسی نیستند و با درمان های سطحی و خانگی ممکن است برطرف شوند ولی خونریزی های شدید و بدون وقفه نیاز به بررسی های سریع پزشکی دارند .در کل هر نوع خونریزی از مقعد و مشاهده ی خون در مدفوع نیاز به بررسی های پزشکی و معاینه دارد .

بسیاری از افراد زمانی که با چنین مشکلی مواجه می شوند به علت خجالت از بیان آن حتی نزد پزشک خودداری می کنند و آن را به حال خود رها می کنند. در حالی که علت و منشا این عارضه می تواند بر اثر عوامل متعددی باشد. برخی از این عوامل ساده هستند و با درمان های سرپایی برطرف می شوند ولی برخی دیگر می تواند بر اثر عوامل خطرناکی مثل سرطان روده به وجود آمده باشد.

به طور کلی هرچه خون در مدفوع رنگ روشن تری داشته باشد نشان می دهد که خونریزی در نواحی نزدیک به مقعد رخ داده است و هرچه رنگ مدفوع و خون موجود در آن تیره تر باشد نشان می دهد که خونریزی در نواحی فوقانی دستگاه گوارش رخ داده است و خون مدت زمانی زیادی در دستگاه گوارش باقی مانده است .

انواع خونریزی مقعدی

ملنا

ملنا نوعی مدفوع است که به شکل قیری ، بدبو و با رنگی متمایل به مشکی از مقعد خارج می شود. این نوع مدفوع نشان می دهد  که در ناحیه ی معده یا روده ی کوچک خونریزی وجود دارد. برای تشکیل ملنا حدودا 14 ساعت زمان نیاز است .

درمان ملنا با توجه به دلیل ایجاد آن انتخاب می شود، برخی از روش های درمان ملنا شامل : 

• درمان دارویی : اگر ملنا به دلیل زخم معده ایجاد شده باشد از دارو برای کاهش اسید های معده استفاده می شود 

• آندوسکپی : ممکن است برای درمان علت ملنا از روش هایی مانند آندوسکوپی استفاد شود

• انتقال خون : در صورت از دست دادن مقدار زیادی خون به دلیل طولانی شدن ملنا، انتقال خون انجام می شود
• جراحی : اگر خونریزی شدید باشد یا سایر روش ها برای درمان ملنا جوابگو نباشند از جراحی برای درمان ملنا استفاده خواهد شد. این جراحی می تواند برای از بین بردن پارگی داخلی معده یا روده انجام شود یا اینکه برای برداشتن تومور باشد.

هماتوشزی

هماتوشزی نوعی مدفوع است که خون موجود در آن روشن، خرمایی یا به رنگ زرشکی است . در این مورد منشا خونریزی از نواحی تحتانی دستگاه گوارش یا راست روده است .  البته در موارد خاصی هم ممکن است منشا خونریزی و خون در مدفوع،نواحی فوقانی تر دستگاه گوارش باشد .

شایع ترین نشانه هماتوشزی مشاهده خون در مدفوع با روی دستمال بعد از تمیز کردن مقعد می باشد. از آنجایی که هماتوشزی باعث از دست دادن خون می شود فرد مبتلا می تواند احساساتی مانند ضعف و سبکی سر را تجربه کند. سایر علائم هماتشوزی می تواند شامل درد شکم، استفراغ یا اسهال باشد.

خون مخفی

گاهی در ظاهر هیچ گونه آثار و علائمی از خون در مدفوع وجود ندارد و به وسیله ی بررسی های آزمایشگاهی می توان به وجود خون در مدفوع پی برد.

علل خونریزی مقعدی

خونریزی مقعدی و خون در مدفوع بنا به علل متعددی می تواند به وجود بیاید. گاهی این خونریزی با علائم و نشانه های دیگری از جمله درد همراه است ولی در غالب موارد هیچ دردی احساس نمی شود .از مهم ترین و شناخته شده ترین علل خونریزی مقعد می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• بواسیر یا هموروئید در اثر پارگی و کشیدگی مویرگ ها و رگ های خونی اطراف مقعد که تحت فشار زیادی قرار گرفته اند به وجود می آید . بواسیر می تواند باعث به وجود آمدن خونریزی از مقعد گردد.
• شقاق با فیشر مقعدی بر اثر ایجاد ترک ها و شکاف های پوستی در ناحیه ی مقعد ایجاد می شود . یکی از علائم و نشانه های شقاق مقعدی ، وجود خون در مدفوع است .
• فیستول مقعدی در اثر ارتباط غیر طبیعی میان دو عضو ناحیه ی مقعد ایجاد می شود که در حالت عادی باید جدا از یکدیگر قرار بگیرند . این ارتباط غیرطبیعی از طریق مجرایی باریک صورت می گیرد که به سطح پوست میرسد . فیستول مقعدی می تواند منجر به خونریزی مقعدی شود .
• برخی از اسهال ها و استفراغ ها بر اثر عفونت های ویروسی و باکتریایی ایجاد می شوند که می تواند به مخاط  و عضلات دستگاه گوارش آسیب برساند و باعث ایجاد خونریزی شود .
• آنژیودیسپالزی به عروق خونی غیرطبیعی می گویند که در نقاط مختلف دستگاه گوارش به خصوص در قسمت راست روده به وجود می آیند . این نوع خونریزی بدون درد است و رنگ خونی که از مقعد خارج می شود روشن است .
• از شایع ترین و اولین نشانه های سرطان روده ، خونریزی از مقعد است .
• دیورتیکول به برآمدگی هایی می گویند که در اطراف دیواره های روده به وجود می آیند . این برآمدگی ها دارای عروق خونی ضعیفی هستند که در برخی موارد می تواند باعث ایجاد این عارضه گردد .
• زخم ها و آسیب هایی که در معده و ابتدای روده ی کوچک به وجود می آید می تواند باعث این مشکل شود که به شکل ملنا از بدن خارج می شوند .
• داروهایی مثل وارفارین و آسپرین به منظور کاهش لخته های موجود در خون و رقیق سازی آن مورد استفاده قرار می گیرند . گاهی اوقات داروهای ضد انعقاد می توانند باعث ایجاد خونریزی های داخلی و  گوارشی شوند .
• پرولاپس رکتوم عارضه ای است که در اثر بیرون زدگی قسمتی از انتهای راست روده از مقعد به وجود می آید که می تواند باعث ایجاد خونریزی مقعدی شود .
• کوله سیستیت بیماری است که در اثر التهاب کیسه ی صفرا به وجود می آید و باعث ایجاد خونریزی های گوارشی و مقعدی در فرد می گردد .
• کرون روده در اثر التهاب دیواره های روده ی بزرگ و راست روده به وجود می آید و می تواند باعث ایجاد اسهال خونی و خونریزی مقعدی در فرد شود  .
• پولیپ روده در اثر رشد قسمتی از دیواره های راست روده یا روده ی بزرگ ایجاد می شود که در برخی موارد منجر به خونریزی مقعدی می شود .
• کیست گانگلیون بیماری است که در اثر التهاب روده ی بزرگ به وجود می آید. این التهاب در اثر نوعی عفونت به وجود می آید و باعث ایجاد خونریزی های گوارشی و مقعدی می شود .

درمان خون در مدفوع

درمان خون در مدفوع معمولا با درمان علت به وجود آمدن آن انجام می شود. در برخی از موارد از درمان های دارویی مانند استفاده از آنتی بیوتیک ها و داروهای ضد التهابی استفاده می شود و در برخی موارد دیگر اگر خون در مدفوع به دلیل پولیپ ها رخ داده باشد از جراحی استفاده می شود. اگر خون در مدفوع به دلایلی مانند بواسیر رخ داده باشد معمولا می توان با استفاده از درمان های خانگی آن را درمان کرد.

درمان خانگی خون در مدفوع

برای درمان خون در مدفوع اگر شدید و طولانی مدت نباشد و به دلایلی مانند بواسیر ایجاد شده باشد می توان در خانه اقداماتی را انجام داد. درمان خانگی خون در مدفوع شامل : 

• خوردن غذاهایی که حاوی مقادیر بالای فیبر هستند
• حمام سیتز ( نشستن در آب گرم)
• استفاده از کرم های بدون نسخه هموروئید
• انجام ورزش هایی که حرکات روده را تحریک می کنند

سوالات متداول در مورد خون در مدفوع