فیشر یا شقاق مقعدی

شقاق مقعدی چیست ؟ علائم و نشانه ها ، دلایل ایجاد ، روش های پیشگیری

شقاق مقعدی یا فیشر به عنوان یکی از شایع ترین بیماری های مقعدی شناخته می شود . شقاق در اثر ایجاد ترک یا شکاف بر روی پوست یا جداره های اطراف ناحیه ی مقعد به وجود می آید . بسیاری از افراد این بیماری را با بیماری بواسیر یا همان هموروئید اشتباه می گیرند . اما شقاق بیماری کاملا جداگانه ای است و با بیماری بواسیر فرق دارد .این بیماری به سبب کشیدگی و فشار بیش از اندازه به پوست و جداره های دیواره ی مقعد به وجود می آید . در ادامه بیشتر در رابطه با این بیماری صحبت می کنیم :

درمان شقاق با لیزر در حال حاضر بهترین روش درمان این بیماری می باشد و نسبت به جراحی سنتی شقاق درد و عوارض کمتری دارد. هزینه عمل شقاق با لیزر نیز نسیت به روش جراحی مقرون به صرفه تر خواهد بود.

شقاق مقعدی چیست ؟

شقاق که با نام علمی فیشر مقعدی هم شناخته می شود از شایع ترین بیماری های مقعدی یا نشیمنگاه است . این بیماری در اثر ایجاد ترک بر روی پوست یا دیواره های ناحیه ی مقعد به وجود می آید . این ترک عمق و طول مشخصی دارد و ممکن است در ناحیه ی داخلی یا ناحیه ی خارجی مقعد رخ دهد .

پوست ، دیواره ها و مخاط درونی ناحیه ی مقعد چنان که تحت فشار و کشش بیش از اندازه قرار بگیرد ممکن است دچار کشیدگی و پارگی شود . در نتیجه شقاق رخ می دهد .

این کشیدگی و فشار بیش از اندازه ممکن است در اثر یبوست ایجاد شود .هنگامی که شخص دچار یبوست شده است مدفوع او به شدت سفت و سخت است . به همین دلیل برای دفع مدفوع فشار بسیار زیادی به خود وارد می آورد که در نتیجه دیواره های مقعد دچار کشیدگی و از هم گسیختگی می شوند .
ترکی که ناشی از فیشر مقعدی است اگر در ناحیه ی خارجی مقعد رخ دهد قابل مشاهده است .در بسیاری از مواقع پزشک با معاینه و مشاهده ی این ترک بیماری شقاق را تشخیص می دهد .
ترکی که بر روی پوست و دیواره های مقعد رخ می دهد ممکن است بسیار سطحی باشد ولی اگر تحت درمان قرار نگیرد می تواند عمیق تر شده و به بافت های زیرین خود نفوذ کند در نتیجه بافت های بیشتری دچار آسیب و از هم گسیختگی می شوند و فرد با خونریزی مواجه می شود .
شقاق

سن ابتلا به بیماری شقاق

بیماری شقاق ممکن است برای تمامی افراد در هر سنی رخ دهد . این بیماری به هیچ گروه سنی خاصی اختصاص ندارد و در کودکان هم دیده می شود. احتمال به وجود آمدن فیشر در زنان اندکی بیشتر از مردان است . این امر به دلیل بارداری و زایمان است.

بارداری و زایمان از سخت ترین تجربه های زندگی یک زن است . فشاری که در اثر آن به نواحی تحتانی بدن از جمله مقعد وارد می شود باعث می گردد که پوست و بافت های این ناحیه تحت فشار و کشش شدید قرار بگیرند و فیشر یا زخم مقعد رخ دهد .

علائم و نشانه های شقاق

بیماری شقاق آثار و علائم زیادی دارد . این بیماری در دسته ی بیماری های پر نشانه قرار دارد و تشخیص علائم و نشانه های آن به سادگی حتی توسط خود شخص امکان پذیر است . علائم و نشانه های فیشر مقعدی  تا حد زیادی با نشانه های سایر بیماری های مقعدی و گوارشی مشابه است .
برخی از این بیماری ها مانند سرطان بسیار خطرناک اند بنابراین بهتر است برای تشخیص دقیق تر ، هنگام مشاهده ی هرگونه علامت و نشانه ی غیرعادی به پزشک مراجعه کنید .
به طور کلی علائم و نشانه های فیشر به شرح زیر است :
  • احساس درد مقعد به خصوص در زمان دفع مدفوع
  • خونریزی از مقعد
  • سوزش و خارش مقعد
  • وجود ترک و یا شکاف در ناحیه ی مقعد
  • وجود زائده ی کوچک در ناحیه ی مقعد که ناشی از زخم قدیمی است .
  • تب
  • سرخی مقعد
  • وجود ترشحات چرکی و عفونی

دلایل ایجاد شقاق

بیماری شقاق مقعدی در اثر عوامل متعددی ایجاد می شود و عوامل زیادی در ایجاد آن نقش دارند . از مهم ترین این عوامل می توان به نوع سبک زندگی و تغذیه ی افراد اشاره کرد .
این دو عامل شامل فاکتورهای متعددی می شوند . البته عوامل دیگری هم به جز این دو عامل در ایجاد فیشر نقش دارند ولی از اصلی ترین عوامل می توان به موارد زیر اشاره کرد :

  • یبوست
  • اسهال مزمن
  • رابطه ی جنسی مقعد
  • چاقی و اضافه وزن
  • عدم تحرک کافی
  • زور زدن و نشستن طولانی مدت در توالت
  • نشستن و ایستادن های طولانی مدت
  • تمیز کردن مکرر مقعد با دستمال های زبر
  • تنگی دریچه ی مقعد
  • بارداری و زایمان سخت
  • سرطان روده
  • بیماری های مقاربتی
  • کرون روده
  • خاراندن بیش از اندازه ی مقعد که یک حرکت پاسخی به بیماری های انگلی روده است .

با نوشیدن آب فراوان در طول روز و مصرف کافی منابع غنی از فیبر مثل میوه ها و سبزیجات می توان از بروز یبوست تا حد بسیار زیادی جلوگیری کرد . اسهال مزمن هم می تواند در بروز فیشر نقش داشته باشد. به طور کلی هر گونه تغییر در نوع مدفوع می تواند باعث ایجاد شقاق شود .
همچنین از دیگر عوامل مهمی که در ایجاد این بیماری تاثیر دارند تنگی بیش از اندازه ی دریچه ی مقعد است . مقعد در حالت عادی به وسیله ی ماهیچه ها و عضلات مخصوصی کنترل می شود . این عضلات خاصیت ارتجاعی دارند تا در زمان عبور مدفوع صدمه ای رخ ندهد اما گاهی این دریچه ی عضلانی بیش از اندازه تنگ هستند ، به همین دلیل ممکن است در زمان اجابت مزاج دچار کشیدگی و پارگی شوند .

این امر دلایل متعددی دارد ، می تواند در اثر عوارض ناشی از عمل جراحی مقعد باشد ، به مسائل ژنتیکی مربوط باشد و یا ناشی از بیماری های مقعد به وجود بیاید .

روش های پیشگیری از شقاق

با توجه به عواملی که در ایجاد بیماری فیشر یا زخم مقعد نقش دارند ، بسیاری از این عوامل به وسیله ی رعایت نکته های ساده قابل اصلاح اند . شقاق از بیماری هایی است که با تغییر عادات تغذیه ای و سبک زندگی تا حد زیادی قابل کنترل و پیشگیری است . این بیماری مهلک و کشنده نیست ولی اگر تحت درمان قرار نگیرد می تواند وارد مراحل پیشرفته تر شود و مشکلات ثانویه ی متعددی برای بیمار ایجاد نماید .
به همین دلیل با رعایت چند نکته ی ساده می توان از بروز آن به سادگی جلوگیری کرد. از مهم ترین این عوامل پیشگیری از ایجاد یبوست و نوع رژیم غذایی مصرفی فرد است . میزان تحرک فرد هم ارتباط مستقیمی با ایجاد شقاق دارد .
از جمله عوامل موثر در کنترل و پیشگیری بیماری فیشر به شرح زیر است :

  • مصرف 8 الی 9 لیوان آب در طول روز
  • انتخاب رژیم غذایی سرشار از منابع غنی فیبر مثل میوه ها و سبزیجات
  • انجام ورزش های روزانه و تحرک کافی
  • اجتناب از رابطه ی جنسی مقعدی
  • پرهیز از مصرف نوشیدنی های الکلی
  • پرهیز از مصرف دخانیات و مواد مخدر
  • پرهیز از نشستن ها و ایستادن های طولانی
  • پرهیز از زور زدن و نشستن های طولانی مدت در توالت
  • درمان سریع هرگونه یبوست یا اسهال به منظور جلوگیری از مزمن شدن آن
پیمایش به بالا