تنگی مقعد یک بیماری نادر است که در آن کانال مقعدی باریک میشود و این امر دفع مدفوع را سخت می کند و منجر به بروز علائمی مانند مدفوع باریک، یبوست و درد در هنگام اجابت مزاج می شود. در اغلب موارد بزرگسالانی که به بیماری های التهابی روده مبتلا هستند یا جراحی هموروئید انجام داده اند به این مشکل دچار می شوند. در مقابل برخی از نوزادان با تنگی مقعد متولد می شوند. در صورت عدم درمان تنگی مقعد ممکن است عوارض جدی بروز پیدا کنند. روش های درمان تنگی مقعد شامل درمان های خانگی، داروها و جراحی می باشد. در این مقاله از ونک لیزر با ما همراه باشید تا با بیماری تنگی مقعد و روش های درمان آن بیشتر آشنا شوید.
تنگی مقعد چیست؟
تنگی مقعد به معنای باریک شدن کانال مقعد (جایی که مدفوع از بدن خارج می شود) است. برخی از نوزادان با تنگی مقعد مادرزادی متولد می شوند. در حالی که این بیماری در بزرگسالان به عنوان عوارض برخی از جراحی ها یا بیماری ها بروز پیدا می کند. تنگی مقعد در بیشتر مواقع مانع از دفع مدفوع می شود.
علائم تنگی مقعد
علائم تنگی مقعد ممکن است در ابتدا جدی به نظر نرسند، اما ممکن است با گذشت زمان شدت یابند. همچنین علائم بسته به شدت تنگی می تواند متفاوت باشند. برخی از شایع ترین علائم تنگی مقعد در بزرگسالان عبارتند از:
- یبوست
- اسهال
- بی اختیاری مدفوع
- تخلیه ناقص
- مدفوع باریک
- درد در هنگام اجابت مزاج
- خون قرمز روشن در توالت بعد از اجابت مزاج (خونریزی مقعدی)
علت تنگی مقعد
تنگی مقعد زمانی اتفاق می افتد که در مقعد بافت اسکار ایجاد میشود و یک لایه فیبری سفت و غیر کششی به دیوار مقعد اضافه می کند که در نتیجه آن مقعد باریک می شود. در اغلب موارد علت تنگی مقعد عمل بواسیر است. شایع ترین علل تنگی مقعد عبارتند از:
- عوارض ناشی از جراحی های داخل یا اطراف مقعد
- استفاده بیش از حد از ملین ها
- عفونت خونی یا سپسیس
- از دست دادن خون در ناحیه خاصی از بدن
- بیماری های مقاربتی مانند کلامیدیا، تبخال تناسلی، زگیل مقعدی، سیفلیس، سوزاک، هپاتیت و ایدز
- عفونت ناشی از انتاموبا هیستولیتیکا
- بیماری التهابی روده
تشخیص تنگی مقعد
در اغلب موارد تنگی مقعد با بررسی علائم و یک معاینه فیزیکی با دیداری تشخیص داده میشود. اما ممکن است از روش های زیر نیز برای تایید تشخیص استفاده کند:
- معاینه دیجیتال رکتوم
- آنوسکوپی
- پروکتوسکوپی
درمان تنگی مقعد
درمان تنگی مقعد با توجه به شدت آن میتواند به روش های متفاوتی انجام شود. از اولین روش هایی که برای درمان تنگی مقعد توصیه می شود درمان های خانگی می باشد. در برخی موارد اگر شدت تنگی مقعد زیاد باشد نیاز به عمل تنگی مقعد می باشد. در زیر به بررسی روش های درمان تنگی مقعد می پردازیم.
درمان خانگی تنگی مقعد
برخی از تغییرات در سبک زندگی می توانند تا حدی زیادی به درمان تنگی مقعد کمک کنند. درمان خانگی تنگی مقعد شامل موارد زیر است:
- استفاده از نرم کننده های مدفوع یا ملین ها
- اضافه کردن مقادیر بالای فیبر به رژیم غذایی
- استفاده از مکمل های فیبر
- نوشیدن مقدار زیادی مایعات به ویژه آب
- فعال بودن مانند پیاده روی سریع یا دوچرخه سواری
درمان تنگی مقعد با اتساع (دیلاتاسیون)
اتساع مقعد شامل قرار دادن یک ابزار ویژه به داخل مقعد برای باز نگه داشتن آن است. این فرآیند همچنین ممکن است برای کشش دهانه مقعد به اندازه طبیعی تر عمل کند. اتساع از طریق دیلاتور (گشاد کننده مقعدی) با اندازه های مختلف انجام می شود. این ابزارها دارای اشکال استوانه ای یا مخروطی هستند.
عمل تنگی مقعد
اگر استفاده از درمان های خانگی و تغییر در رژیم غذایی به درمان تنگی مقعد کمک نکند و اتساع مقعد (دیلاتاسیون) نیز موثر واقع نشود پزشک جراحی را برای درمان تنگی مقعد توصیه می کند. روش جراحی تنگی مقعد با توجه به اندازه و ساختار تنگی مقعد انتخاب می شود. رایج ترین روش های عمل جراحی تنگی مقعد عبارتند از:
- اسفنکتروتومی: روشی که در آن عضله اسفنکتر مقعد برای باز کردن کانال مقعد بریده می شود.
- آنوپلاستی: این عمل مشکلاتی را که مانع از عملکرد صحیح مقعد می شوند، ترمیم می کند. در آنوپلاستی جراح مقعد را بازسازی می کند تا بتواند شل شود و به اندازه طبیعی خود گسترش یابد.
تنگی مقعد در نوزادان
برخی از نوزادان در بدو تولد با تنگی مقعد متولد می شوند. علائم تنگی مقعد در نوزادان شامل مواردی مانند باریک بودن مدفوع، کم آبی بدن و تورم شکم است.
در اغلب موارد پزشک برای درمان تنگی مقعد نوزادان استفاده از ملین ها و نرم کننده های مدفوع را توصیه می کند. اگر این روش به درمان تنگی مقعد نوزاد کمک نکند استفاده از دیلاتور برای گشاد کردن مقعد استفاده میشود. این درمان ممکن است برای چند هفته ادامه پیدا کند. به ندرت، نوزادان مبتلا به تنگی مقعد نیاز به آنوپلاستی دارند.
به نقل قول از clevelandclinic:
Anal stenosis in babies is a type of anorectal malformation that happens during fetal development. Experts don’t know the exact reason why.
ترجمه: تنگی مقعد در نوزادان نوعی ناهنجاری آنورکتال است که در طول رشد جنین اتفاق می افتد. کارشناسان دلیل دقیق آن را نمی دانند.
منبع:https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/anal-stenosis
سوالات متداول در مورد تنگی مقعد
تنگی مقعد نادر است، چه در مورد بزرگسالان یا چه در تنگی مقعد مادرزادی.
عوارض به علائم بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر بی اختیاری مدفوع دارید، ممکن است در اطراف مقعد زخم ایجاد شود. اگر یبوست مزمن دارید، ممکن است دچار نهفتگی مدفوع شوید. همچنین در صورت ابتلا نوزاد به تنگی مقعد ممکن است دچار کم آبی شود.
