تنسموس باعث می شود فرد به طور مداوم احساس کند که نیاز به ادرار کردن یا اجابت مزاج دارد. تنسموس رکتوم که باعث احساس نیاز به دفع مدفوع می شود، رایج تر از تنسموس وزیکال است که منجر به نیاز مداوم به ادرار کردن می شود. علت این مشکل در اغلب موارد التهاب شدید اعصابی است که ادرار یا مدفوع کردن را تحریک می کنند. تنسموس اغلب با درد، گرفتگی و زور زدن در دستشویی همراه است. در این مقاله از ونک لیزر با ما همراه باشید تا بیشتر با تنسموس و روشهای درمان آن آشنا شوید.
تنسموس چیست؟
تنسموس تمایل و احساس مداوم نیاز به دستشویی رفتن است، حتی در زمانی که مثانه و روده خالی است. در اغلب موارد فرد احساس می کند که روده و مثانه کامل خالی نشده است و باید دوباره دستشویی برود، در حالی که در مثانه و روده چیزی برای تخلیه وجود ندارد.
دو نوع تنسموس وجود دارد. تنسموس رکتوم که که احساس نیاز مداوم به مدفوع کردن است، حتی زمانی که روده کاملا خالی است و دیگری تنسموس وزیکال که احساس نیاز مداوم به ادرار کرد است، حتی در زمانی که مثانه کاملا تخلیه شده است.
علائم تنسموس
اغلب علائم بیماری تنسموس مربوط به دستگاه گوارش و اجابت مزاج می باشند، برخی از این علائم عبارتند از:
- حالت تهوع و استفراغ
- گرفتگی و درد به ویژه در زمان اجابت مزاج
- فشار و زور زدن در حین اجابت مزاج
- خون در مدفوع
- تب یا لرز
- احساس نیاز مداوم و فوری برای اجابت مزاج
علت تنسموس
در اغلب موارد علت تنسموس یبوست یا بیماری های التهابی روده است، اما سایر مشکلات گوارشی نیز می توانند در ایجاد آن موثر باشند. در ادامه به بررسی رایج ترین علل ابتلا به تنسموس می پردازم.
آبسه مقعدی
آبسه مقعدی عفونتی است که منجر به ایجاد یک کیسه پر از چرک می شود. آبسه می تواند در نواحی متفاوت بدن ایجاد شود. اگر در اطراف مقعد ایجاد شود، معمولا منجر به درد، تورم و احساس فشار می شود. شقاق مقعد، برخی از عفونت های مقاربتی، دیابت و بیماری های التهابی روده می توانند خطر ابتلا به آبسه مقعدی را افزایش دهند.
سرطان کولورکتال
سرطان کولورکتال می تواند منجر به رشد پولیپ یا تومور در رکتوم شود. فشار ناشی از ایجاد یک توده در رکتوم می تواند منجر به علائم تنسموس شود.
التهاب
شایع ترین علت ابتلا به تنسموس بیماری التهابی روده می باشد. اغلب افرادی که به تنسموس مبتلا می شوند به کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون مبتلا هستند. این بیماری ها می توانند قسمت های مختلف دستگاه گوارش، از جمله رکتوم را تحت تاثیر قرار دهند و منجر به ملتهب شدن آن شوند. زمانی که رکتوم دچار التهاب می شود می تواند منجر به ایجاد احساس پری یا فشار شود. علاوه بر بیماری های التهاب روده، شرایط دیگری نیز وجود دارند که می توانند منجر به التهاب روده شوند از جمله:
- عفونت های مقاربتی مانند کلامیدیا
- بواسیر یا هموروئید
- آندومتریوز، در صورتی که به روده سرایت کند
- پروکتیت
- پولیپ ها و تومورهای کولورکتال
- سرطان مقعد
- دیورتیکولیت
- بیماری سلیاک
- آبسه مقعدی
عفونت روده بزرگ
عفونت های ناشی از باکتری ها، ویروس ها یا انگل های روده بزرگ می تواند باعث التهاب و اسهال شدید شود. التهاب و تحریک اطراف روده بزرگ یا مقعد می تواند منجر به تنسموس شود.
یبوست
یبوست می تواند باعث ایجاد احساس نیاز مداوم به دفع مدفوع شود، حتی در زمانی که نمی توانید این کار را انجام دهید. در یبوست ممکن است روده خالی نباشد، اما مدفوع سفت و نهفته در روده گیر کرده و می تواند آن را تحریک کند و منجر به احساس نیاز به تخلیه مداوم آن شود.
علت تنسموس وزیکال
تنسموس وزیکال که باعث ایجاد احساس نیاز مکرر به ادرار کردن می شود معمولا به علت تحریک مداوم عضلات درگیر در ادرار کرد ایجاد می شود. علل متفاوتی می تواند باعث تحریک بیش از حد دستگاه اداری شود، از جمله:
- انسداد خروجی مثانه
- مثانه نوروژنیک
- سنگ مثانه
- افتادگی مثانه
- عفونت دستگاه ادراری
- پروستاتیت (التهاب پروستات)
- واژینیت (التهاب واژن)
- سرطان مثانه
- سرطان پروستات
تشخیص تنسموس
اگر علائم تنسموس را تجربه می کنید بهتر است برای تشخیص به پزشک مراجعه کنید. پزشک برای تشخیص این بیماری ابتدا علائم و سابقه بیماری ها را بررسی می کند و یک معاینه فیزیکی انجام می دهد. از آنجایی که تنسموس ممکن است ناشی از یک بیماری و مشکل حاد باشد، در اغلب موارد پزشک آزمایش هایی را تجویز می کند تا علت آن مشخص شود. برخی از این آزمایش ها عبارتند از:
- کولونوسکوپی
- آنوسکوپی
- سیگموئیدوسکوپی
- پروکتوسیگموئیدوسکوپی
- آزمایش خون
- توموگرافی کامپیوتری (سی‌تی اسکن)
- کشت مدفوع
- ایکس ری از شکم
درمان تنسموس
برای درمان تنسموس ابتدا باید علت ایجاد آن تشخیص داده شود. سپس با توجه به علت اصلی آن، نوع درمان انتخاب می شود. برخی اوقات برای درمان علت تنسموس ایجاد تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی کافی است، اما در برخی موارد ممکن است برای درمان علت آن نیاز به روش های تهاجمی تر مانند جراحی باشد. برخی از روشهای درمان تنسموس می تواند شامل موارد زیر باشد:
درمان التهاب: اگر تنسموس ناشی از التهاب باشد داروهای ضد التهابی مانند کورتیکواستروئیدها تجویز خواهد شد. اما از آنجایی که علل زیادی برای ایجاد التهاب وجود دارد گاهی اوقات برای درمان علت اصلی ایجاد التهاب نیاز به جراحی باشد.
درمان آبسه: برای درمان آبسه مقعدی باید از روشهایی استفاده کرد که این کیسه حاوی چرک را تخلیه می کنند. بهترین روش برای درمان آبسه مقعدی نیز لیزر درمانی می باشد.
درمان سرطان: درمان تنسموس ناشی از سرطان معمولا دشوار است. زیرا روشهایی که برای درمان سرطان استفاده می شود (پرتودرمانی و شیمی درمانی) ممکن است کمکی نکنند و حتی منجر به تشدید آن شوند. گاهی اوقات جراحی برای درمان سرطان کولورکتال ممکن است مفید باشد.
درمان یبوست: برای درمان یبوست ابتدا باید تغییر در سبک زندگی و رژیم غذایی انجام شود. اگر به یبوست مبتلا هستید باید بیشتر غذاهای حاوی فیبر مصرف کنید و همچنین بیشتر آب بنوشید. اگر با این روشها یبوست برطرف نشود پزشک ممکن است مصرف ملین ها را توصیه کند.
درمان عفونت: برای درمان عفونت های روده بزرگ با توجه به نوع عفونت (باکتریایی، ویروسی یا انگلی) از داروهای متفاوتی انتخاب می شود.
به نقل قول از clevelandclinic:
If your tenesmus is caused by an acute condition that’s recent and treatable, your healthcare provider will treat the condition directly.
ترجمه: اگر تنسموس شما ناشی از یک بیماری حاد است که اخیراً ایجاد شده و قابل درمان است، پزشک شما مستقیماً این بیماری را درمان می کند.
منبع: https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/24107-tenesmus
سوالات متداول در مورد تنسموس
بله، هموروئید می تواند منجر به ایجاد التهاب شود، در نتیجه می تواند منجر به ابتلا به تنسموس شود.
گاهی اوقات اگر تنسموس ناشی مشکلاتی مانند یبوست باشد ممکن است با استفاده از روشهای خانگی مانند مصرف فیبر، حمام سیتز و ورزش کردن برطرف شود.
