این مشکل موجب می شود مدفوع بی اختیار از مقعد خارج شود. کنترل مدفوع رابطه ای مستقیم با سلامت سیستم عصبی روده دارد همچنین دو عضله اسفنکتر داخلی و خارجی مسئول حفظ و کنترل مقعد هستند.
این مشکل تهدید کننده زندگی نبوده ولی به شدت، کیفیت زندگی و اعتماد به نفس فرد را تحت تاثیر خویش قرار میدهد. بسیاری از افراد دچار این بیماری، به دلیل شرم و حیا از درمان آن امتناع می ورزند. در ادامه به تشریح بیشتر این مشکل و علل بروز آن می پردازیم :
علت بی اختیاری مدفوع
موادغذایی که مصرف می کنید، پس از هضم به شکل مواد زائدی در آمده و به طور موقت درون رکتوم تجمع می کند. در این مرحله مدفوع باید از دریچه ای غیر ارادی عبور کند و سپس برای خروج از بدن از دریچه ای ارادی عبور می کند. اگر به هر دلیلی عصب های این دریچه دچار آسیب شوند، بی اختیاری و یا دفع غیر ارادی مدفوع روی میدهد. از دلایل وارد آمدن آسیب به این دریچه می توانیم به این موارد اشاره کنیم :
- کهولت سن : با افزایش سن این عضله مقاومت خود را از دست داده و امکان دفع غیر ارادی مدفوع وجود دارد.
- بواسیر(هموروئید) : این بیماری مقعدی می تواند از بسته شدن کامل دریچه مقعد جلوگیری نموده و زمینه را برای این عارضه فراهم کند.
- زایمان طبیعی : زایمان یکی از شایع ترین علل دفع غیر ارادی است. زیرا زایمان طبیعی موجب آسیب به اعصاب کف لگن شده و یا موجب اختلال در عملکرد اسفنکتر داخلی و یا خارجی میگردد.
- پرولاپس رکتوم : شرایطی مانند پرولاپس معمولاً با ناتوانی در کنترل مدفوع بروز می نماید.
- رکتوسل : پیشروی و افتادگی روده درون واژن به دفع غیر ارادی می انجامد.
- اسهال و یبوست مداوم : مشکلات روده ای مانند اسهال و یبوست در طولانی مدت منجر به بروز این عارضه می شود..
- بیماری التهابی روده : بیماری های کرون و کولیت روده موجب وارد آمدن آسیب به رکتوم شده و کشش آن را از بین می برد که این امر موجب دفع غیر ارادی مدفوع خواهد شد.
- سرطان مقعد : رشد تومور درون مقعد نیز باعث بروز این عارضه می شود.
- مصرف طولانی مدت ملین : مصرف طولانی مدت ملین ها به دفع غیر ارادی مدفوع می انجامد.
علائم بی اختیاری مدفوع
مهمترین علائم ناتوانی در کنترل مدفوع به این شرح است :
- درد شکم
- نفخ
- یبوست و اسهال
- خارش مقعد
- بی اختیاری روده ای
تشخیص بی اختیاری روده ای
برای تشخیص این بیماری در فرد پزشک از روش های زیر استفاده می نماید :
- آزمایش مدفوع : این آزمایش به منظور تشخیص عفونت های روده ای انجام می شود.
- آنوسکوپی : مشاهده مقعد به وسیله لوله ای کوچک
- مانومتری مقعد : اندازه گیری فشار درون مقعد و رکتوم با لوله ای کوتاه و انعطاف پذیر
- سونوگرافی مقعد : در این سونوگرافی پروب سونو درون رکتوم قرار داده می شود.
- MRI : در این روش از عضلات مقعد به منظور بررسی های بیشتر عکس برداری می شود.
درمان بی اختیاری روده ای
در عصر حاضر درمان های متفاوتی برای این مشکل در نظر گرفته شده است؛ که می توانند این توانایی را مجدداً به روده بازگردانند. مهمترین راهکارهای درمان عدم کنترل روده ای به این شرح است :
- درمان مشکلات روده ای مانند اسهال و یبوست : یکی از علل شایع دفع غیر ارادی اسهال و یبوست است که می توان آن را با انتخاب رژیم غذایی صحیح و سرشار از فیبر در کنار فعالیت بدنی درمان نمود.
- ورزش عضلات کف لگن : این ورزش های مخصوص با تقویت عضلات کف لگن به درمان این عارضه کمک خواهند نمود.
- بیوفیدبک : این ورزش شامل قرار دادن پروب مخصوص و حساس به فشار درون مقعد است. از این طریق می توان قدرت عضلات دریچه ای مقعد را ثبت نمود و فرد می تواند از این طریق علاوه بر تقویت عضلات چگونگی انقباض عضلات را نیز تمرین نماید.
- تحریک عصب خارجی : این احساس وظیفه کنترل اعصاب رکتال و نیز قدرت عضلات دریچه‌ای مقعد را بر عهده دارد. در این روش درمانی یک مولد پالس خارجی، با افزایش تحریک و انقباض عضلات خارجی مقعد به درمان این مشکل کمک می کند. در این روش در طی 2 الی 3 هفته بیماری درمان می شود. در برخی موارد یک مولد دائمی در بدن فرد قرار داده می شود.
- تزریق : در این روش موادی همانند سیلیکون، کلاژن یا اسید هیالورونیک به مقعد تزریق می شود تا با تقویت عضلات عملکرد آن را بهبود بخشد.
- جراحی : در صورتی که روش های ذکر شده نتوانند در درمان موثر باشند، از روش جراحی برای درمان استفاده می شود. بسته به نوع آسیب از روش های جراحی مختلفی برای درمان این عارضه استفاده می شود.
