دوران بارداری از سخت ترین و منحصر به فرد ترین تجربه های زندگی یک زن است . موجود کوچکی که در بدن مادر در حال رشد و نمو است می تواند برای مادر عوارض ناخوشایندی زیادی را ایجاد کند که بواسیر در بارداری یکی از سخت ترین آنهاست .
بواسیر که با نام علمی هموروئید هم شناخته می شود یکی از شایع ترین بیماری های مقعدی است . این بیماری در اثر التهاب و تورم مویرگ ها و عروق خونی ناحیه ی اطراف مقعد ایجاد می شود . این التهاب و تورم در اثر فشار و کشش بیش از اندازه در زمان یبوست یا بارداری و زایمان سخت ممکن است به وجود بیاید .
بواسیر در سه ماهه ی اول بارداری در بسیاری از زنان به وجود می آید . همچنین در دوران پس از زایمان به خصوص زایمان طبیعی سخت هم بسیاری از زنان با عارضه ی بواسیر در بارداری مواجه می شوند .
بواسیر در مواقعی ایجاد می شود که فشار داخلی مویرگ ها و رگ های ناحیه ی مقعد به شدت افزایش می یابد . فشار بیش از حد به این رگ ها باعث می شود که این رگ ها متورم و حجیم شوند و در موارد زیادی دیواره ی آنها دچار کشیدگی و پارگی شوند . در نتیجه بواسیر رخ می دهد .
در دوران بارداری اندازه ی رحم افزایش می یابد و فشار بسیار زیادی را بر روی عروق خونی لگن و مقعد وارد می کند . در نتیجه این رگ ها تحت فشار و کشش شدید قرار می گیرند و بواسیر به وجود می آید .
از اصلی ترین علل ایجاد بیماری بواسیر یبوست است که امری شایع در میان زنان باردار است . هنگام یبوست دفع مدفوع بسیار سخت تر می شود و فرد برای دفع آن فشار زیادی را به خود وارد می کند . در نتیجه ی این زور زدن و به دنبال آن نشستن طولانی مدت در توالت امکان به وجود آمدن بواسیر یا هموروئید بسیار بالاست .
از طرفی سطح هورمون پروژسترون در زنان باردار بسیار بالاست . این هورمون بر روی دیواره ی رگ ها تاثیر می گذارد و باعث می شود دیواره ی رگ ها شل شود . در نتیجه احتمال ابتلا به بواسیر افزایش می یابد . از طرفی افزایش این هورمون امکان به وجود آمدن یبوست و به دنبال آن هم در بارداری را بسیار افزایش می دهد .
مادران باردار تحرک کمی دارند و به اضافه وزن هم دچار هستند . هر دوی این موارد در ابتلا به یبوست تاثیر گذارند.
علائم و نشانه های بواسیر
بواسیر جز بیماری های پرنشانه است و علائم و نشانه های مشخصی دارد ولی باید توجه کنید که بسیاری از این علائم و نشانه ها با علائم سایر بیماری های مقعدی و گوارشی مشابه است از همین رو بهتر است برای تشخیص دقیق تر این علائم به پزشک متخصص مراجعه کنید تا بواسیر وارد مراحل پیشرفته تر نشود و درمان شما آغاز شود .
بواسیر بیماری مهلک و کشنده ای نیست ولی اگر تحت درمان قرار نگیرد ممکن است میزان خونریزی فرد افزایش یابد و فرد به مشکلات کم خونی و فقر آهن دچار شود که برای مادران باردار بسیار خطرناک است.
علائم و نشانه های بواسیر در حالت کلی شامل موارد زیر است :
- احساس درد در مقعد که با دفع مدفوع ممکن است بیشتر شود .
- خونریزی از مقعد که به صورت خون روشن همراه با مدفوع خارج می شود .
- سوزش و خارش در اطراف ناحیه ی مقعد
- وجود توده ها و زائده های گوشتی در اطراف ناحیه ی مقعد
- ترشح مواد لزج و چسبنده که به دنبال دفع مدفوع از مقعد خارج می شوند .
- مشاهده ی التهاب در محل مقعد
- احساس دفع ناکامل مدفوع
- تب در موارد خاص که نشان دهنده ی این است که عفونت گسترش یافته است .
تشخیص بواسیر در بارداری
ایجاد این بیماری در بارداری نمی تواند باعث ایجاد خطر شود ولی همان طور که در بالا اشاره کردیم اگر مادر باردار تحت درمان قرار نگیرد می تواند میزان خونریزی او افزایش بیاید و مادر در آستانه ی ابتلا به کم خونی و فقر آهن قرار بگیرد که این امر هم برای سلامت مادر و هم برای سلامت جنین خطرناک است .تشخیص هموروئید بسیار ساده است و پزشک با معاینه ی ناحیه ی مقعد به راحتی می تواند آن را تشخیص دهد . در موارد خاص برای بررسی دقیق تر و تشخیص بهتر مشکل، پزشک از روش هایی مثل انجام آزمایش و سیگموئیدوسکوپی برای معاینه ی روده ها و داخل مقعد استفاده می کند .
روش های درمان بواسیر در بارداری
نوع بواسیری که در زمان بارداری رخ می دهد چون در مراحل ابتدایی و ساده قرار دارد با رعایت چند نکته و روش ساده می توان آن را برطرف کرد و علائم و نشانه های آن را کاهش داد:
- پمادهای آنتی هموروئید که نقش موثری در کاهش علائم درد و خارش بیماری دارند .
- درمان یبوست به وسیله ی انواع روش های ممکن از جمله دارو درمانی . یبوست از عوامل اصلی ایجاد فشار بر روی رگهای مقعد است . درمان آن تاثیر به سزایی در کاهش علائم و نشانه های هموروئید دارد . با صلاحدید پزشک می توان از انواع قرص ، شربت و کپسول های ضد یبوست استفاده کرد .
- آب و مایعات فراوان بنوشید . اگر میخواهد از شر یبوست و بواسیر خود راحت شوید روزانه 8 الی 9 لیوان آب بنوشید.
- در رژیم غذایی خود منابع غنی از فیبر مثل میوه ها و سبزیجات فراوان قرار دهید .
- از لباس های نخی و پنبه ای نازک استفاده کنید تا پوست شما اجازه ی نفس کشیدن داشته باشد .
- از دستمال توالت ساده و سفید برای خشک کردن خود استفاده کنید . دستمال توالت های رنگی و معطر ممکن است پوست را تحریک کنند .
- مقعد ناحیه ای آلوده و حساس است . بهترین راه برای تمیز نگه داشتن مقعد شستن آن به وسیله ی آب گرم و خشک کردن آن به آرامی توسط دستمال نرم و تمیز است .
- برای تسکین درد و تورم بواسیر خود می توانید از یک کیسه ی یخ و یا کمپرس آب سرد استفاده کنید و آن را مستقیما روی محل بواسیر قرار دهید .
- حمام آب گرم را مرتب انجام دهید و روزانه برای مدت 20 دقیقه در ظرف آب گرم بنشینید . این کار از میزان درد و التیام شما تا حدی زیادی می کاهد .
- مقداری جوش شیرین در وان یا لگن آب گرم بریزید و داخل آن استراحت کنید .
