دیلاتاسیون یا اتساع شقاق روشی است که معمولا به عنوان مکمل سایر روش های درمانی برای شقاق مقعدی انجام می شود. این روش شامل گشاد کردن اسفنکتر مقعد به صورت دستی یا با استفاده از گشاد کننده های رکتوم (دیلاتور مقعد) تحت بیهوشی عمومی انجام می شود. پروکتولوژیست (پزشک متخصص در درمان بیماری های مقعد و رکتوم) یا جراح عمومی دیلاتاسیون را انجام می دهد. اتساع شقاق به کاهش فشار داخل مقعدی کمک می کند و در نتیجه منجر به دفع مدفوع آسان و بدون درد می شود. دیلاتاسیون به صورت سرپایی انجام می شود و می توانید همان روز به خانه بروید. بهبودی از اتساع شقاق 3 تا 4 هفته طول می کشد. در این مقاله از ونک لیزر با ما همراه باشید تا بیشتر با روش اتساع شقاق مقعدی، نحوه انجام و عوارض آن آشنا شوید.
دیلاتاسیون چیست؟
گشاد کردن اسفنکتر مقعد با استفاده از روش دیلاتاسیون انجام می شود. این امر باعث می شود که درد شدید ناشی از شقاق کاهش یابد و مدفوع راحت تر دفع شود. این روش شامل قرار دادن انگشتان در داخل دهانه مقعد و کشش ملایم برای باز کردن دهانه اسفنکتر مقعد است. این روش همچنین می تواند با استفاده از دیلاتور مقعدی (یک ابزار استوانه ای برای افزایش قطر) انجام شود. این روش به ویژه زمانی که در کنار روشهای غیر جراحی شقاق مانند نرم کننده های مدفوع یا پمادها استفاده شود موثر واقع می شود.
دیلاتاسیون شقاق به افراد زیر 50 سال با شقاق خفیف یا متوسط توصیه می شود. زمانی که دیلاتاسیون برای افراد مسن تر انجام می شود می تواند همراه با عوارضی مانند بی اختیاری مدفوع باشد.
| نام رویه: | دیلاتاسیون (اتساع شقاق) |
| نوع جراحی: | کم تهاجمی |
| اقامت در بیمارستان: | صفر (سرپایی) |
| نوع بیهوشی: | بیهوشی عمومی |
| مدت زمان: | 15 تا 20 دقیقه |
| ریکاوری کامل: | 3 تا 4 هفته |
نحوه انجام دیلاتاسیون یا اتساع شقاق
اتساع شقاق تحت بیهوشی عمومی به عنوان یک روش سرپایی انجام می شود. مدت زمان انجام دیلاتاسیون بسته به جراح و شدت شقاق متفاوت است. نحوه انجام دیلاتاسیون به شرح زیر است:
- 2 ساعت قبل از اتساع شقاق با استفاده از تنقیه روده تخلیه می شود.
- در شروع، جراح 2 انگشت را در دهانه مقعد تا خط آنورکتال (جایی که مقعد و رکتوم به هم می رسند) وارد می کند.
- سپس با کشش ملایم، 2 انگشت دیگر را وارد مقعد می کند.
- هنگامی که چهار انگشت در داخل قرار می گیرند، کف دست رو به پایین قرار گرفته، انگشتان باز می شوند و کشش ماهیچه ها آغاز می شود. کشش هر بار به مدت 3 تا 4 دقیقه انجام می شود.
- جراح تعداد کشش های مورد نیاز را بر اساس شدت شقاق و ارزیابی بالینی تعیین می کند.
- همچنین ممکن است جراح از دیلاتور مقعد (گشاد کننده) برای گشاد کردن اسفنکتر استفاده کند.
پس از اتمام مراحل و از بین رفتن اثرات بیهوشی می توانید به خانه بروید. بهبودی کامل از دیلاتاسیون می تواند 3 تا 4 هفته طول بکشد اما تسکین علائم شقاق بعد از انجام این روش بلافاصله مشاهده می شود.
عوارض دیلاتاسیون
انجام دیلاتاسیون یا اتساع شقاق مانند هر جراحی دیگری می تواند همراه با عوارضی باشد. برخی از شایع ترین خطرات و عوارض دیلاتاسیون عبارتند از:
- این روش به تنهایی موثر نیست بلکه باید در کنار سایر روش های غیر جراحی استفاده شود.
- برای افراد مسن توصیه نمی شود.
- خطر بالای ابتلا به بی اختیاری مدفوع.
- خطر بی اختیاری گاز معده.
مزایای دیلاتاسیون
همانطور که گفته شد دیلاتاسیون زمانی موثر واقع خواهد شد که در کنار سایر روش های درمان غیر جراحی شقاق انجام شود. برخی از مزایای اتساع شقاق عبارتند از:
- تسکین سریع علائم شقاق
- سرپایی و بدون نیاز به بستری در بیمارستان
- بهبودی سریع
- نتایج دراز مدت
دوران نقاهت بعد از دیلاتاسیون
اتساع شقاق به شل شدن عضلات اسفنکتر و عبور بدون درد مدفوع کمک می کند. پس از انجام دیلاتاسیون، علائم شقاق تقریباً فوری تسکین می یابد. پس از دیلاتاسیون، میتوان با استفاده از سایر گزینه‌های درمانی غیر جراحی مانند پماد نیتروگلیسیرین، کرم های بی حس کننده موضعی و نرم کننده‌های مدفوع، روند درمان شقاق را تسریع کرد.
ممکن است در دفعات اول دفع مدفوع بعد از اتساع شقاق درد داشته باشید اما این درد به سرعت برطرف خواهد شد. در دوران نقاهت بعد از دیلاتاسیون شقاق انجام اقدامات زیر توصیه می شود:
- حمام سیتز برای کاهش درد، بهبود جریان خون و شل شدن عضلات اسفنکتر.
- استفاده از نرم کننده ها و ملین های مدفوع برای جلوگیری از یبوست.
- خشک کردن کامل ناحیه مقعد بعد از اجابت مزاج و خودداری از استفاده از دستمال کاغذی های زبر.
- خودداری از خوردن غذاهای تند، شور و چرب.
- قرار دادن غذاهای غنی از فیبر در رژیم غذایی برای جلوگیری از یبوست.
- نوشیدن منظم مایعات به ویژه آب برای جلوگیری از کم آبی بدن.
