پرولاپس رکتوم “افتادگی روده” چیست؟ (علام، علت و درمان)

پرولاپس رکتوم زمانی اتفاق می افتد که رکتوم (بخشی از روده بزرگ) به داخل مقعد می لغزد. افتادگی راست روده به دلیل ضعیف شدن ماهیچه هایی رخ میدهد که آن را در جای خود نگه می دارند. در اغلب موارد درمان پرولاپس رکتوم بدون جراحی ممکن نیست اما افتادگی رکتوم گاهی با نرم کننده های مدفوع، شیاف ها و سایر داروها بهبود پیدا میکند. در این مقاله از ونک لیزر با ما همراه باشید تا پرولاپس رکتوم یا افتادگی راست روده بیشتر آشنا شوید.

پرولاپس رکتوم چیست؟

راست روده آخرین بخش روده بزرگ قبل از مقعد است. در این قسمت مدفوع برای خروج از بدن آماده می شود. هنگامی که مدفوع وارد راست روده می شود، میل به اجابت مزاج را تحریک می کند و شبکه ای از ماهیچه ها مدفوع را از طریق مقعد به بیرون می رانند. اما زمانی که پرولاپس رکتوم رخ می دهد، رکتوم حرکت می کند و به داخل کانال مقعدی می لغزد.

مطالعه بیشتر: تنگی مقعد چیست

علائم پرولاپس رکتوم

پرولاپس رکتوم معمولاً به دنبال اجابت مزاج ایجاد شده و معمولاً خود به خودی و یا توسط فشار دست بیمار کاهش می یابد. برخی از نشانه های این بیماری عبارتند از :

• خروج مدفوع و ادرار بدون اراده
• خونریزی از مقعد
• خارش و درد
• یک توده قرمز و گوشتی که از مقعد آویزان شده
• تورم و یا خروج توده از مقعد
• درد هنگام دفع مدفوع
• خروج مخاط یا ترشح از مقعد

علت پرولاپس رکتوم

هر عاملی که فشار داخل شکم را به شدت افزایش دهد و موجب آسیب به اعصاب تغذیه کننده عضلات کف لگن و یا آسیب اعصاب پودندال در نتیجه‌ ی کشش و فشار مکرر به هنگام دفع باشد، می تواند عامل ایجاد این مشکل باشد. برخی از رفتار ها و بیماری هایی که به این مشکل می انجامد به این شرح است :

• یبوست یا اسهال مزمن
• افزایش سن (موجب تضعیف عضلات رکتوم می گردد.)
• آسیب به ناحیه مقعد
• بارداری و زایمان
• هموروئید
• عفونت های انگلی مثل کرمک
• ضعیف بودن عضلات کف لگن
• آسیب های عصبی
• هیسترکتومی (عمل برداشت رحم)

به نقل قول از mayoclinic:

.Some things may increase your risk of getting rectal prolapse, including: Sex, age and Constipation

ترجمه: برخی موارد ممکن است خطر ابتلا به افتادگی رکتوم را افزایش دهد، از جمله: جنسیت، سن و یبوست

منبع: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/rectal-prolapse/symptoms-causes/syc-20352837

تفاوت پرولاپس رکتوم با هموروئید

از آنجایی که پرولاپس رکتوم و هموروئید می توانند علائم مشابهی داشته باشند گاهی با یکدیگر اشتباه گرفته می شوند. هموروئید، رگ های خونی متورم در داخل یا اطراف مقعد است که می تواند باعث خارش، درد یا خونریزی شود. بواسیر حتی می تواند پرولاپس شود و از مقعد خارج شود و در صورت بروز این امر ممکن است شبیه افتادگی روده به نظر برسد.هموروئید و پرولاپس رکتوم می توانند در طول و بعد از بارداری یا همراه با یبوست مزمن یا اسهال رخ دهند.

تفاوت پرولاپس رکتوم با هموروئید در این امر است که پرولاپس رکتوم علل احتمالی زیادی دارد اما بواسیر عمدتاً در اثر فشار زیاد ایجاد می شود. همچنین بواسیر در اغلب موارد موقتی است و پس از یک هفته یا بیشتر به خودی خود از بین می روند. در حالی که پرولاپس رکتوم مزمن و پیشرونده است و علائم آن ممکن است تغییر کند، اما خود به خود از بین نمیرود.

تشخیص پرولاپس رکتوم

برای بررسی و تشخیص قطعی پرولاپس رکتوم نیاز به انجام سیستوپروکتوگرافی و کولونوسکوپی می باشد، به علاوه اگر بیمار همراه با این عارضه، یبوست مزمن را تجربه نماید، لازم است تحت بررسی پروکتوگرافی مدفوع قرار گیرد. سایر روش هایی که ممکن است برای تشخیص پرولاپس رکتوم استفاده شوند شامل موارد زیر است:

• رکتوسکوپی
• سونوگرافی ماهیچه‌های مقعدی
• دفکوگرافی یا رادیولوژی مقعدی
• بیوپسی

درمان پرولاپس رکتوم

در موارد جزئی بروز این بیماری تنها می توان با فشار دست آن را کاهش داد و یا از داروهای طبیعی ملین استفاده نمود، اما باید در نظر بگیرید که این روش ها قطعی نبوده و امکان عود مجدد وجود دارد، تنها راهکار قطعی درمان پرولاپس رکتوم درمان با جراحی است. در زیر به بررسی روش های درمان پرولاپس رکتوم می پردازیم.

داروی پرولاپس رکتوم

درمان دارویی این بیماری اثرگذاری چندانی نداشته و بسیار محدود است زیرا استفاده از درمان های دارویی کمکی به درمان بیماری نمی کند تنها علائم و عوارض ناشی از آن را بهبود می بخشد، داروهایی که برای درمان پرولاپس مقعد بکار می رود تنها شامل داروهای حجیم کننده مدفوع یا مکمل‌های فیبری است که برای تسهیل فرآیند تخلیه‌ ی رکتوم به کار می رود.

جراحی پرولاپس رکتوم

درمان جراحی افتادگی روده بزرگ مهمترین روش درمانی است که تاثیر بسزایی در درمان این بیماری دارد. درمان جراحی پرولاپس رکتوم به روش های مختلفی امکان پذیر است. انتخاب روش جراحی بستگی به سن بیمار، سایر مشکلات بهداشتی موجود و میزان پرولاپس دارد. مهمترین روش های جراحی این بیماری به این شرح است.

روش ترانس ابدومینال (از طریق شکم)

این روش جراحی ممکن است با تکنیک لاپاراسکوپی صورت گرفته و برش هایی کوچک بر روی سطح شکم زده می شود تا پزشک بتواند توسط دستگاهی که به آن دوربین متصل شده است داخل شکم بیمار را ببیند و رکتوم را بازسازی کند.در طی جراحی بدون لاپاراسکوپ رکتوم به جای اصلی خود بازگردانده می شود و با استفاده از حلقه های مخصوص و یا بخیه به دیواره ی لگن تکیه داده می شود. این روش در برخی بیماران مبتلا به عوارض جانبی از ناحیه ی پرینه صورت می گیرد که با عنوان روش و ترانس پرینئال شناخته می شود. این نوع درمان برای پرولاپس های کوتاه کاربرد دارد، در طی این روش لایه داخلی رکتوم برداشته شده و لایه‌ی عضلانی برای کوتاه کردن رکتوم تا می‌شود. اما برش شکمی یا ابدومینال روشی موثرتر است و میزان عود کمتری از آن گزارش شده است.

جراحی پرولاپس رکتال از طریق سوراخ آنال

این روش جراحی رایج تر از سایرین است،در این روش رکتوم را از سوراخ آنال خارج کرده و بخشی از رکتوم و یا قسمتی از سیگموئید را برداشته و مابقی را به کولون می دوزند. این روش اغلب برای افراد مسن و یا مبتلا به سایر بیماری ها که نمی توانند جراحی باز انجام دهند، مورد استفاده قرار می گیرد.

عوارض بعد از جراحی پرولاپس رکتوم

جراحی پرولاپس رکتوم مانند هر جراحی دیگری، عوارضی مانند تحمل داروی بیهوشی، خونریزی و عفونت به همراه دارد. برخی از عوارض بعد از جراحی پرولاپس رکتوم عبارتند از:

• خونریزی داخل شکمی یا رکتوم

• احتباس ادرار (عدم توانایی دفع ادرار)
• عوارض پزشکی جراحی مانند حمله قلبی، پنومونی، ترومبوز وریدی عمیق (لخته شدن خون)
• بازگشت پرولاپس مقعدی
• تشدید یا توسعه بی اختیاری مدفوع
• بدتر شدن یا پیشرفت یبوست
• اختلال در عملکرد جنسی

بعد از جراحی، باید از یبوست و فشار خون جلوگیری شود. فیبر، مایعات، نرم کننده مدفوع و مسهل های ملایم می تواند در بهبود شرایط موثر باشد.

عوارض پرولاپس مقعد

اگر پرولاپس رکتوم علائم آزاردهنده ای ایجاد نمی کند، ممکن است بتوانید برای مدتی با افتادگی رکتوم زندگی کنید و در خانه از آن مراقبت کنید. منظور از مراقبت برگرداندن آن به صورت دستی به داخل است. با این حال، پرولاپس به مرور زمان بدتر خواهد شد و در صورت درمان نکردن آن منجر به بروز عوارض متفاوتی خواهد شد. برخی عوارض پرولاپس رکتوم عبارتند از:

• یبوست : این مشکل از عوارض شایع پرولاپس رکتوم است که در حدود 30 الی 60 درصد مبتلایان به این عارضه ایجاد می گردد.
• بی اختیاری مدفوع : مهمترین عارضه ای که ناشی از این عارضه رخ می دهد بی اختیاری در دفع مدفوع است. که حدود 50 الی 70 درصد از مبتلایان را درگیر می کند.
• انسداد مجرای خروجی
• تضعیف فعالیت عضلات کولون
• سندرم زخم منفرد رکتال
• اختلال در عملکرد جنسی

سوالات متداول در مورد پرولاپس رکتوم