فیبر و اهمیت آن در درمان بیماری های نشیمنگاهی مانند بواسیر یا هموروئید

یبوست یا خشکی مزاج بیمار گوارشی است که در طی آن مدفوع سفت شده و به سختی در روده حرکت کرده و از مقعد خارج می شود. مهمترین علت ایجاد یبوست رژیم بدون فیبر و کم آبی بدن است زیرا همان طور که ذکر کردیم این ماده مغذی در دستگاه گوارش انسان هضم نمی شود، در نتیجه مدفوع حاوی فیبر آب زیادی را جذب کرده و در روده بزرگ متورم می شود و به صورت توده ای مرطوب در می آید. این توده به راحتی در روده حرکت کرده و آسان تر از مقعد خارج می شود، به همین علت می توان گفت فیبر نقش مهمی را در درمان بیماری یبوست دارد.بی شک این ماده مغذی در درمان یبوست موثر است اما اشخاصی که مصرف فیبر بسیار کمی داشته و قصد دارند برای درمان یبوست خود، مصرف این ماده را به رژیم غذایی خود بیافزایند، ممکن است در ابتدا با مشکلاتی مثل نفخ مواجه شوند، این اشخاص لازم است، این ماده را به تدریج و در ابتدا به میزان کمی به رژیم غذایی خود بیافزایند.و طی چندین ماه میزان مصرف فیبر خود را به 25 گرم در روز برسانند.

مهمترین فواید این ماده مغذی برای سلامتی به این شرح است :بهبود دستگاه گوارش

فیبر غذایی به سبب افزایش حجم مدفوع و تنظیم فعالیت آن، به بهبود دستگاه گوارش کمک می کند.عبور مدفوع نرم و حجیم، نه تنها در بهبود کیفیت زندگی موثر است بلکه در سلامت کولورکتال نیز موثر است. همچنین مصرف این ماده در پیشگیری از برخی بیماری های دستگاه گوارش نظیر بواسیر و دیورتیکولوز ( کیسه های کوچک و دردناک بر روی روده ) موثر است زیرا مصرف این ماده غذایی احتمال ابتلا به یبوست که یکی از علل اصلی ایجاد بواسیر است را به شدت کاهش خواهد داد.

سلامت قلب

یکی از فواید این ماده بهبود سلامت قلب از طریق کاهش کلسترول خون است، زیرا که فرآیند هضم نیازمند اسید صفراوی است و این اسید با کلسترول ساخته می شود زمانی که فرآیند هضم به درستی انجام گیرد،کبد کلسترول را از خون میکشد تا اسید بیشتر تولید کند به همین طریق میزان کلسترول بد خون کاهش پیدا می کند.

تنظیم قند خون

تحقیقات نشان داده است، مصرف فیبر میزان گلوکز قند خون را کاهش میدهد. در واقع افزایش مصرف این ماده غذایی، میزان گلوکز خون را در طول آزمایش استاندارد قند خون ( ناشتا ) کاهش داده است.

کاهش وزن

شاید عده زیادی از افراد ندانند که مصرف فیبر های حلال و غیرحلال می تواند به میزان زیادی در کاهش وزن شان موثر باشد، زیرا این مواد بسیار سیر کننده هستند و این امر به این علت است که حجم زیادی از معده را اشغال نموده و مقدار زیادی از آب را به خود جذب می کنند در نتیجه موجب احساس سیری می شوند.پس فرد به طور طبیعی میزان غذای کمتری خورده و لاغر می شود.

طول عمر

پژوهش های اخیر درباره این ماده نشان داده مصرف آن می تواند در افزایش طول عمر فرد موثر باشد و خطر مرگ و میر را کاهش دهد،در این مورد فیبر غلاتی مثل نان گندم کامل، غلات صبحانه و پاستا نقش موثرتری داشته اند زیرا که تحقیقات در طول یک دوره‌ی ۱۴ ساله نشان داده احتمال مرگ در کسانی که بیش‌تر این ماده مغذی را مصرف می کردند، ۱۹ درصد کم‌تر از کسانی بود که کم‌تر این ماده را مصرف کرده بودند.

جلوگیری از حساسیت های خوراکی و آسم

پژوهش دانشمندان نشان داده مصرف فیبر غذایی می تواند در از بین بردن حساسیت های غذایی مفید باشد،و این امر شاید به این علت باشد که فیبر در برابر باکتری های روده واکنش داده و قصد از بین بردن آنها را دارد. زیرا که روده در برابر خوراکی هایی که مثل بادام زمینی و صدف که ایجاد حساسیت می کنند، هیچ واکنشی نداشته و باکتری مناسبی را تولید نمی کند در نتیجه این مواد از طریق روده وارد خون می شوند، اما مصرف مواد دارای فیبر، باکتری به نام کلستریدیا تولید کرده که به حفظ ایمنی روده کمک خواهد نمود.

همین استدلال توضیح میدهد که فیبر برای افراد مبتلا به آسم مفید است، زیرا ذراتی که ناخواسته از طریق روده به خون راه پیدا می کنند، می توانند سبب واکنش های خود ایمنی از جمله التهاب راه های هوایی شوند.یک پژوهش نشان داده موش هایی که مصرف فیبر بیشتری داشته اند در مقایسه با موش هایی که مواد فاقد فیبر دریافت کرده اند به میزان کمتری احتمال ایجاد التهاب راه های هوایی را تجربه نموده اند.

کاهش احتمال سرطان

هرچند که موسسه ملی سرطان ارتباط قطعی بین سرطان و مصرف فیبر را رد نموده اما تحقیقات جدید انجام گرفته در سال 2011 توسط مجله انگلیسی طب نشان داده مصرف کافی فیبر غذایی و غلات احتمال ابتلا به سرطان کلورکتال را کاهش می دهد.

اصلاح سبک زندگی و نوع رژیم غذایی بر درمان هموروئید

هموروئید یا بواسیر یکی از انواع مهم بیماری های دستگاه گوارش است که موجب التهاب و در نتیجه تورم عروق در این ناحیه می گردد، علت این بیماری دردناک وارد آمدن فشار بیش از اندازه به این ناحیه می باشد، این افزایش فشار می تواند ناشی از علل مختلفی روی دهد که از جمله ی آنها می توانیم به افزایش سن، انجام برخی از ورزش ها، نشستن های طولانی، رابطه جنسی مقعدی و ….. اشاره کنیم اما مهمترین علت پدید آمدن بیماری بواسیر یا هموروئید یبوست است زیرا یبوست موجب خشکی مدفوع شده و باعث می شود هنگام دفع فشار زیادی را به مقعد وارد آورید که در نتیجه این امر ،عروق در این ناحیه دچار آسیب و تورم می شوند.

برای درمان بواسیر، جلوگیری از عود مجدد بیماری و همچنین پیشگیری از هموروئید لازم است از ایجاد یبوست جلوگیری و یا آن را درمان نمایید به علاوه مهمترین راهکار درمان یبوست استفاده از مواد غذایی حاوی فیبر است که با افزایش حرکات روده، حجم مدفوع را افزایش داده و با نرم نمودن آن به درمان یبوست می پردازد. برای انتخاب رژیم غذایی حاوی فیبر باید برخی از مواد غذایی که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم را مصرف نمایید. غذاهای غنی از فیبر به این شرح است:

• غلات کامل : مهمترین غلات با درصد فیبر بالا شامل برنج، ذرت، جو و گندم می باشد، در میان این مواد جو حاوی فیبر حلال است و می توان از آن در وعده صبحانه استفاده نمود.
• حبوبات : انواع حبوبات مثل لوبیا، نخود و عدس از منابع غنی از فیبر به شمار می روند.
• میوه ها : میوه ها همانند سایر گزینه ها مثل غلات و حبوبات دارای فیبر نیستند اما آنها نیز حاوی درصدی از فیبر می باشد از جمله میوه های دارای این خاصیت می توانیم به پرتقال، سیب، انجیر، توت فرنگی، موز و گلابی اشاره کنیم.
• سبزیجات : انواع سبزیجات نیز دارای فیبر غذایی هستند، از انواع سبزیجات غنی از فیبر می توانیم به هویج، سیب زمینی، کنگر فرنگی اشاره کنیم.
• مغز ها : مغزهایی نظیر گردو و بادام نیز سرشار از فیبر هستند.

افراد مبتلا به هموروئید برای درمان بیماری خود باید از مصرف برخی مواد غذایی اجتناب کنند، که از جمله ی آنها می توانیم به این موارد اشاره کنیم:

• غلات سفید: مصرف این غلات به علت پایین بودن درصد فیبر توصیه نمی شود از جمله این مواد می توانیم به برنج سفید،پاستا و نان سفید اشاره کنیم.
• شکر های تصفیه شده :این شکر ها علاوه بر ایجاد چاقی به علت پایین بودن درصد فیبر غذایی موجب یبوست می شوند به طور مثال مصرف مواد غذایی نظیر کیک ها، شیرینی و شکلات به علت پایین بودن درصد فیبر آنها توصیه نمی شود.
• غذاهای تند : مصرف غذاهای تند و ادویه جات همچنین سس های تند و خردل برای این بیماران توصیه نمی شود زیرا می توان بر شدت بیماری آنها بیافزاید، بهتر است این افراد از گیاهان برای ایجاد طعم در غذاهای خود استفاده کنند.
• غذاهای نمک سود شده : مصرف غذاهای نمک سود شده مثل زیتون و ساردین های نمک سود شده به شدت برای این بیماران مضر است و می تواند بر شدت بیماری آنان بیفزاید.
• سیگار : سیگار موجب انقباض رگ های خونی می شود به همین سبب به شدت برای بیماران مبتلا به هموروئید خطرناک است و استعمال آن برای این افراد منع می شود.