کولون یا همان روده بزرگ اهمیت زیادی در دستگاه گوارش انسان ها دارد. این عضو از بدن غذای نیمه هضم شده را از روده کوچک دریافت کرده و بعد از جذب آب و الکترولیت از آن، مواد زائد را برا دفع به رکتوم انتقال میدهد. به همین علت اغلب افراد بر این باور هستند که پاکسازی روده بزرگ میتواند منجر به بهبود عملکرد دستگاه گوارش شود. در این مقاله از ونک لیزر با ما همراه باشید تا بیشتر با روشهای پاکسازی سریع روده آشنا شوید.
پاکسازی روده چیست؟
پاکسازی روده فرآیندی است که در طی آن، روده بزرگ با استفاده از مایعاتی مانند آب شستشو داده می شود تا مواد زائد از این عضو بدن حذف شوند. پاکسازی روده در طب سنتی سابقه ای طولانی دارد و اعتقاد بر این است که مواد زائدی که در روده بزرگ باقی می مانند، می توانند برای بدن سمی باشند، به همین دلیل باید با شستشوی روده آنها را از بین برد.
پاکسازی روده چه کاربردی دارد؟
تصور بر این است که با شستشو و پاکسازی کولون میتوان به حذف سموم از روده بزرگ کمک کرد و با این کار به بهبود بسیاری از بیماری های گوارشی کمک کرد، اما در این مورد شواهد علمی کمی وجود دارد. کاربرد اصلی پاکسازی روده تمیز کردن این عضو پیش از کولونوسکوپی است تا به پزشک کمک کند راحت تر بتواند دستگاه گوارش را مشاهده کرد. برخی از مزایایی که ممکن است با پاکسازی روده مرتبط باشند عبارتند از:
- حذف سموم از بدن
- بهبود سیستم ایمنی
- کمک به کاهش وزن
- بهبود هضم
- کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ
اما قبل از اینکه پاکسازی روده را انجام دهید باید بدانید که اغلب مزایای بالا صرفا بر پایه حدس و گمان هستند و مبنای علمی ندارند.
به نقل قول از mayoclinic:
People who practice alternative medicine offer colon cleansings for other reasons, such as removing chemicals called toxins from the body. But you don’t need a colon cleansing to get rid of toxins, also known as detoxing.
ترجمه: افرادی که طب جایگزین انجام می دهند به دلایل دیگری مانند حذف مواد شیمیایی به نام سموم از بدن، پاکسازی روده بزرگ را پیشنهاد می کنند. اما برای از بین بردن سموم که به آن سم زدایی نیز می گویند، نیازی به پاکسازی روده ندارید.
درمان یبوست و پاکسازی روده
پاکسازی روده بزرگ در برخی موارد ممکن است با پاکسازی مدفوع نهفته و تقویت حرکات روده به درمان یبوست کمک کند. روش های پاکسازی روده مانند استفاده از تنقیه یا ملین ها می توانند به خارج کردن مدفوع از روده بزرگ کمک کنند و با این کار یبوست را برطرف کنند، اما اگر قصد دارید از پاکسازی روده برای درمان یبوست استفاده کنید توصیه می شود از روشهای طبیعی مانند تغییر در رژیم غذایی استفاده کنید زیر استفاده از ملین ها و تنقیه می تواند با عوارض جانبی همراه باشد.
قرص پاکسازی روده
قرص هایی که میتوان برای پاکسازی روده از آنها استفاده کرد از نوع ملین ها می باشند. ملین ها داروهایی هستند که در اغلب موارد برای درمان یبوست از آنها استفاده می شود و به اشکال مختلفی در دسترس هستند. بهترین قرصی که میتوان برای پاکسازی روده از آن استفاده کرد بیزاکودیل می باشد. در نظر داشته باشید که استفاده بیش از حد از ملین ها به ویژه بیزاکودیل میتواند خطرناک باشد و منجر به اسهال شود، به همین دلیل در مصرف آن باید حد اعتدال را رعایت کرد.
برای پاکسازی معده و روده چه بخوریم؟
برخی از مواد غذایی که در طول روز مصرف میکنیم می توانند به پاکسازی روده کمک کنند. اگر قصد دارید در خانه پاکسازی روده را انجام دهید گزینه های متنوعی برای این کار وجود دارند که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم.
آب
مصرف آب یکی از ساده ترین و بی خطرترین روشها برای پاکسازی طبیعی روده بزرگ است. آب باعث می شود که مدفوع مرطوب و حجیم شود و راحت تر از روده بزرگ خارج شود. همچنین نوشیدن آب زیاد یک راه عالی برای تنظیم هضم است. متخصصان نوشیدن 6 تا 8 لیوان آب گرم در روز برای پاکسازی روده بزرگ توصیه می شود.
آب میوه و سبزیجات
آب میوه و سبزیجات خام حاوی موادی است (مانند فیبر) که ممکن است به پاکسازی روده بزرگ کمک کنند. همچنین آب میوه و سبزیجات می تواند به هیدراته ماندن کمک کند و با این کار از یبوست جلوگیری میکند. می توانید با استفاده از آب میوه ها و سبزیجات زیر به پاکسازی روده کمک کنید:
- سیب (به همراه پوست)
- گلابی
- موز
- کیوی
- انگور
- آلو
- خرمالو
- لیمو
- هندوانه
- گوجه فرنگی
- کاهو
- کرفس
مصرف آب میوه و سبزیجات می تواند به طور طبیعی به پاکسازی روده کمک کرده و با عوارض ملین ها نیز همراه نیست. برخی از افراد مانند افراد مبتلا به دیابت باید قبل از افزایش مصرف آب میوه ها با یک متخصص مشورت کنند.
آب نمک
یکی از روشهای رایج برای پاکسازی روده شستشو با آب نمک است که گزینه ای مناسب برای افراد مبتلا به که یبوست به شمار میرود. قبل از شستشو با آب نمک به یاد داشته باشید که شواهد علمی کمی در مورد اثرگذاری آن وجود دارد و بهتر است قبل از استفاده با یک متخصص مشورت کنید.
برای پاکسازی روده با آب نمک، 2 قاشق چایخوری نمک را با آب ولرم مخلوط کرده و صبح با معده خالی بنوشید. در اغلب موارد بعد از مصرف این ترکیب احساس نیاز به اجابت مزاج خواهید داشت، پس بهتر است که نزدیک به دستشویی بمانید.
غذاهای غنی از فیبر
مصرف فیبر منجر به حجیم شدن مدفوع می شود و با این کار باعث می شود که اجابت مزاج راحت تر شود و مواد زائد از روده خارج شوند. فیبر همچنین می تواند باکتری های مفید روده را تقویت کرده و با این کار به سلامت روده نیز کمک کند. میزان مصرف فیبر توصیه شده برای بزرگسال 25 تا 30 گرم در روز میباشد. مواد غذایی زیر از منابع خوب فیبر محسوب می شوند:
- میوه ها (به ویژه انواع توت ها)
- سبزیجات
- غلات
- آجیل
- دانه ها
- حبوبات از جمله لوبیا
پروبیوتیک ها
اضافه کردن پروبیوتیک به رژیم غذایی یک روش دیگر برای پاکسازی روده بزرگ است. می توانید برای پاکسازی روده از مکمل های پروبیوتیک استفاده کنید یا غذاهایی که حاوی پروبیوتیک ها هستند را به رژیم غذایی اضافه کنید. برخی از منابع غذایی حاوی پروبیوتیک ها شامل:
- ماست
- کیمچی
- ترشی
- سرکه سیب
نشاسته های مقاوم
نشاسته های مقاوم نیز مانند فیبر می توانند به حجیم شدن مدفوع کمک کنند و همچنین با تقویت میکروب های خوب به حفظ سلامت روده کمک می کنند. برخی از مواد غذایی که حاوی نشاسته های مقاوم هستند عبارتند از:
- سیب زمینی
- چغندر قند
- نیشکر
- ذرت شیرین
- موز سبز
- سیب
- برنج
- گندم سیاه
- ارزن
- نان سفید
قبل از افزایش نشاسته های مقاوم این نکته را در نظر داشته باشید که آنها نوعی قند محسوب می شوند و مصرف بیش از حد نشاسته های مقاوم میتواند باعث افزایش قند خون شود، در نتیجه باید گزینه هایی را انتخاب کنید که قند کمتری دارند.
دمنوش ها
برخی از دمنوش های گیاهی مانند ملین ها عمل می کنند و از این طریق به پاکسازی و سلامت دستگاه گوارش کمک می کنند. بهترین دمنوش برای پاکسازی روده شامل دمنوش آلوئه ورا، چای گل ختمی و چای زنجبیل می باشند. قبل از اضافه کردن دمنوش ها به رژیم غذایی با یک پزشک مشورت کنید، زیرا برخی از آنها می توانند با داروهایی که مصرف می کنید تداخل داشته باشند. همچنین از این دمنوش ها فقط یک بار در روز استفاده کنید و از مصرف زیاد آنها خودداری کنید.
روغن کرچک
در بسیاری از موارد از روغن کرچک برای درمان یبوست و تمیز کردن روده ها استفاده شود. روغن کرچک نیز یک ملین طبیعی است که با افزایش حرکت روده ها، به بیرون آمدن مدفوع کمک می کند. روغن کرچک را با تجویز پزشک و با معده خالی مصرف کنید. مقدار مصرف روغن کرچک برای پاکسازی روده بر اساس سن، وضعیت پزشکی و پاسخ به درمان متفاوت است. همچنین این دارو را بیش از 7 روز مصرف نکنید مگر اینکه پزشک تجویز کرده باشد، زیرا ممکن است عوارض جانبی خطرناکی رخ دهد.
برگ سنا
برگ سنا حاوی مواد شیمیایی به نام سنوزیدها است. سنوزیدها پوشش داخلی روده را تحریک می کنند و مانند ملین ها عمل می کنند. از برگ سنا برای درمان یبوست و همچنین پاکسازی روده قبل از اقداماتی مانند کولونوسکوپی استفاده می شود. همچنین در برخی موارد از سنا برای سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، هموروئید و کاهش وزن استفاده میشود.
عوارض پاکسازی روده
پاکسازی روده نیز مانند استفاده از هر فرآیند دیگری می تواند با عوارض جانبی همراه باشد، به ویژه اگر به درستی انجام نشود. برخی از عوارض پاکسازی روده شامل:
- عفونت
- التهاب روده
- کم آبی
- عدم تعادل الکترولیت
- اسهال
- کمبود برخی از مواد غذایی
- گرفتگی و نفخ
سوالات متداول در مورد پاکسازی روده
بهترین نوشیدنی برای پاکسازی روده مخلوط آب ولرم با نمک است، به ویژه برای افرادی که به یبوست مبتلا هستند.
تنها زمانی که پاکسازی روده ضرورت دارد قبل از انجام کولونوسکوپی است. سایر فوایدی که به پاکسازی روده نسبت داده می شوند مبنای علمی قوی ندارند.