آنوسکوپی یا معاینه مقعدی یک روش تشخیص است که به ارزیابی مشکلات مقعدی مانند سرطان مقعد و دیسپلازی کمک می کند. در این معاینه با استفاده از یک دوربین به نام آنوسکوپ داخل مقعد مورد بررسی قرار می گیرد. آنوسکوپی در مدت زمان کوتاهی قابل انجام است و قبل از انجام آن نیاز به آمادگی خاصی نمی باشد. در این مقاله از ونک لیزر با ما همراه باشید تا بیشتر با آنوسکوپی آشنا شوید.
آنوسکوپی چیست ؟
آنوسکوپی یک معاینه پزشکی ساده است که داخل مقعد با استفاده از آنوسکوپ مورد بررسی قرار میگیرد. با استفاده از این روش پزشک می تواند به معاینه رکتوم و کانال مقعد بپردازد تا علائم آسیب یا بیماری های مقعدی مانند بواسیر، شقاق، سرطان مقعد و سایر مشکلات مقعدی را تشخیص دهد. آنوسکوپ معمولا از پلاستیک (یکبار مصرف) یا فولاد ضد زنگ (قابل استریل) ساخته شده است.
چه افرادی نیاز به انجام آنوسکوپی دارند؟
آنوسکوپی زمانی توصیه میشود که یک فرد مشکوک به بیماری های مرتبط با راست روده یا کانال مقعد می باشد. در اغلب موارد زمانی آنوسکوپی انجام می شود که تست پاپ مقعدی انجام شده و تغییرات غیرطبیعی را نشان داده است. در صورت مشاهده علائم زیر پزشک آنوسکوپی را توصیه میکند:
- درد در داخل یا اطراف مقعد
- خونریزی مقعدی
- بی اختیاری مدفوع
- یبوست
- خارش مقعد
- ترشح مقعدی
- تورم و برآمدگی اطراف مقعد
- اجابت مزاج دردناک
آنوسکوپی برای تشخیص چه بیماری هایی مورد استفاده قرار می گیرد؟
آنوسکوپی برای تشخیص اغلب بیماری های کانال مقعد و رکتوم قابل استفاده است. برخی از بیماری هایی که با استفاده از آنوسکوپی قابل تشخیص میباشد شامل:
- بواسیر
- فیستول مقعدی
- پرولاپس رکتوم
- آبسه مقعدی
- شقاق مقعد
- سرطان مقعد
- دیسپلازی مقعد
- پولیپ رکتوم
تفاوت آنوسکوپی و کولونوسکوپی چیست؟
آنوسکوپی و کولونوسکوپی با یکدیگر یکسان نبوده و چندین تفاوت دارند. تفاوت بین آنوسکوپی و کولونوسکوپی عبارتند از :
- کولونوسکوپی برای معاینه تمامی روده بزرگ از جمله مقعد، رکتوم و کولون مورد استفاده قرار می گیرد. در حالی که آنوسکوپی فقط به معاینه کانال مقعد و پایین رکتوم می پردازد.
- مدت زمان انجام کولونوسکوپی طولانی تر از آنوسکوپی می باشد.
- کولونوسکوپی نیاز به آمادگی قبلی دارد.
- کولونوسکوپی نیاز به بیهوشی عمومی دارد.
- آنوسکوپی نسبت به کولونوسکوپی کمتر تهاجمی می باشد.
آمادگی برای معاینه مقعدی با آنوسکوپی
در اغلب موارد آنوسکوپی نیاز به آمادگی خاصی ندارد. اما بهتر است اقدامات زیر را 24 ساعت قبل از انجام آنوسکوپی انجام دهید :
- تخلیه روده و مثانه
- خودداری از رابطه جنسی مقعدی
- خودداری از استفاده از داروهای مقعدی مانند شیاف
- خودداری از استفاده از تنقیه
قبل از انجام آنوسکوپی در مورد داروها و مکمل هایی که استفاده می کنید با پزشک خود صحبت کنید تا مطمئن شوید تداخلی با آنوسکوپی ندارند به ویژه در مورد داروهایی که انعقاد خون را کند می کند یا از سکته مغزی یا حملات قلبی جلوگیری می کند. همچنین اگر آلرژی خاصی دارید پزشک را مطلع کنید.
آنوسکوپی چگونه انجام میشود؟ (مراحل آنوسکوپی)
آنوسکوپی ممکن است در مطب ارائه دهنده یا کلینیک سرپایی انجام شود. روش آنوسکوپی تنها چند دقیقه طول می کشد. مراحل انجام آنوسکوپی عبارتند از:
- قبل از آنوسکوپی با استفاده از انگشت یک معاینه مقعدی دیجیتال انجام می شود .
- سپس پزشک یک لوله روغن کاری شده به نام آنوسکوپ را حدود دو اینچ وارد مقعد می کند.
- اگر پزشک سلول‌های غیر طبیعی پیدا کند ممکن است از یک سواب یا ابزار دیگر برای جمع‌آوری نمونه بافت برای آزمایش (بیوپسی) استفاده کند.
ممکن است پزشک برای راحت تر شدن انجام آنوسکوپی از یک ژل بی حس کننده استفاده کند. معمولا آنوسکوپ نیز با استفاده از لوبریکانت چرب می شود تا راحت تر وارد مقعد شود.
به نقل قول از clevelandclinic :
Occasionally, apply a topical numbing medication inside your anus, such as lidocaine. For some severe conditions, they might use additional pain medications or anesthesia.
ترجمه: گاهی از داروهای بی حس کننده موضعی مانند لیدوکائین در داخل مقعد استفاده می شود. برای برخی شرایط شدید، ممکن است از داروهای ضد درد یا بیهوشی اضافی استفاده شود.
منبع: https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/24993-anoscopy
مراقبت های لازم بعد از آنوسکوپی
آنوسکوپی یک معاینه سرپایی بی خطر است و بعد از انجام آن معمولا نیاز به انجام کار خاصی نیست. در اغلب موارد بلافاصله بعد از آنوسکوپی می توان به خانه برگشت مگر اینکه آنوسکوپی با بیهوشی انجام شده باشد که در این صورت ممکن است نیاز باشد چند ساعت در بیمارستان بمانید. اگر با انجام آنوسکوپی بیوپسی نیز انجام شده باشد ممکن است تا چند روز درد داشته باشید. برای بهبود درد بعد از آنوسکوپی پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:
- مصرف مسکن های بدون نسخه مانند استامینوفن
- نوشیدن آب زیاد و رژیم غذایی سرشار از فیبر یا مکمل های فیبر برای جلوگیری از یبوست
- استفاده از نرم کننده مدفوع
- اجتناب از پاک کردن بیش از حد پس از اجابت مزاج
- استفاده از کرم یا شیاف
- خودداری از رابطه جنسی
- خودداری از بلند کردن وسایل سنگین
- استفاده از کمپرس یخ
- حمام سیتز
اگر بعد از انجام آنوسکوپی خونریزی شدید، درد شدید یا تب بالاتر از 101 درجه داشتید، فوراً با پزشک تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید.
خطرات انجام آنوسکوپی
در اغلب موارد آنوسکوپی بدون درد می باشد و همراه با هیچ خطری نیست. بسته به شرایط هر فرد و در صورت انجام بیوپسی ممکن است در حین یا بعد از انجام آنوسکوپی مقدار کمی درد یا خونریزی را تجربه کنید. درد و خونریزی کم بعد از انجام آنوسکوپی طبیعی بوده و بعد از چند روز برطرف می شود. ممکن است زمانی که آنوسکوپ از مقعد خارج می شود کمی خونریزی داشته باشید به خصوص اگر بواسیر دارید.
سوالات متداول در مورد آنوسکوپی
در اغلب موارد یک متخصص گوارش یا جراح کولورکتال آنوسکوپی را انجام میدهد.
در اغلب موارد آنوسکوپی در مطب پزشک یا کلینیک انجام می شود.
آنوسکوپی معمولا درد ندارد زیرا آنوسکوپ با استفاده از لوبریکانت چرب شده و به راحتی وارد مقعد می شود اما ممکن است در حین انجام آنوسکوپی مقدار کمی درد و گرفتگی احساس شود.
بله، در اغلب موارد در حین انجام آنوسکوپی فرد بیدار و هوشیار می باشد.
انجام آنوسکوپی معمولا چند دقیقه طول می کشد اما اگر در حین انجام آن نمونه برداری شود ممکن است انجام آن بیشتر طول بکشد.
آنوسکوپی یک روش ساده و بدون درد بوده و انجام دادن آن نیاز به آمادگی خاصی نداشته و در اغلب موارد بدون بیهوشی انجام می شود.
