شقاق یا همان فیشر نوع شایعی از بیماری های مقعدی است، این بیماری موجب ترک عمیقی در کانال مقعدی می شود. این ترک ابتدا تنها پوست را درگیر می کند اما به مرور زخم عمیق تر شده و حتی ممکن است تا عضله مقعدی نیز کشیده شود. علت این بیماری فشار وارد شدن به مقعد در اثر عوامل متعدد است، که یکی از مهمترین آنها یبوست است. البته احتمال بروز این عارضه در اثر عواملی مانند افزایش فشار عضلانی مقعد نیز وجود دارد. از طرفی در برخی موارد درمان شقاق در خانه ممکن است. اما اگر علت بروز این بیماری عوامل دیگری مانند فشار موجود در عضله مقعد باشد، باید برای درمان قطعی علت اصلی رفع شود، که معمولاً روشهای جراحی در این مورد کاربرد دارد. یکی از روشهای جراحی شقاق اسفنکتروتومی است. در این مقاله با ما همراه باشید تا بیشتر با عمل اسفنکتروتومی آشنا شوید.
اسفنکتروتومی چیست؟
اسفنکتروتومی به انگلیسی Sphincterotomy یک روش جراحی برای درمان شقاق است. در طی این روش بخشی از عضله اسفنکتر قطع می شود و هدف از این عمل کاهش فشار داخلی عضله اسفنکتر است. زیرا در برخی موارد این عارضه در اثر گرفتگی عضلات دریچه ای مقعد ایجاد می شود. این عمل موجب می شود، گردش خون در این ناحیه افزایش پیدا کرده و به درمان شقاق کمک نماید. معمولاً پس از جراحی، درد ناشی از شقاق به شدت کاهش پیدا می کند.
اسفنکتروتومی از روش های جراحی سرپایی برای درمان شقاق است و تحت بیهوشی انجام می شود، در نتیجه بیمار می تواند پس از به هوش آمدن و مساعد شدن شرایط فیزیکی به منزل بازگردد. اما بهتر است تا چند ساعت و تا زمانی که اثرات داروی بیهوشی از بین برود استراحت نماید. همچنین لازم است بیمار یک نفر همراه داشته باشد. در مورد درد اسفنکتروتومی باید بگوییم این جراحی مانند هر روش درمانی دیگری درد خفیفی را بیمار تحمیل می کند. اما معمولاً پس از درمان درد بیمار به شدت کاهش پیدا می کند. اسفنکتروتومی به دو روش مختلف بسته و باز انجام می شود.
اسفنکتروتومی بسته
در این روش جراح یک شیار جانبی بر روی عضله ایجاد می کند و از آن شیار عضله دریچه ای را خارج می کند. سپس مقداری از عضله را خارج می کند تا آن را برش دهد. مقدار برش بستگی به اندازه فیشر دارد. این جراحی نیاز به دقت بالایی دارد، زیرا که احتمال آسیب به مخاط مقعد وجود دارد. در مرحله آخر برش ایجاد شده با استفاده از بخیه بسته می شود.
به نقل قول از clevelandclinic:
Lateral internal sphincterotomy is the oldest surgical procedure for chronic anal fissures, and it has a 95% success rate in curing them.
ترجمه: اسفنکتروتومی داخلی جانبی قدیمی ترین روش جراحی برای شقاق مزمن مقعدی است و میزان موفقیت آن در درمان آن 95 درصد است.
منبع: https://my.clevelandclinic.org/health/procedures/lateral-internal-sphincterotomy
مطالعه بیشتر : تفاوت شقاق و بواسیر
اسفنکتروتومی باز
در این روش برش بر روی کانال مقعد و به اندازه 1 سانتی متر انجام می شود. سپس همانند روش بسته قسمتی از عضله برش داده می شود تا از فشار آن کاسته شده و از حالت انقباض خارج شود. در مرحله آخر بسته به برش و شرایط بیمار ممکن است زخم بسته شده و یا باز رها شود. همچنین ممکن است بسته به شرایط ترکیبی از روش های باز و بسته اعمال شود. اسفنکتروتومی بسته ممکن است همراه با بیهوشی و یا بی حسی موضعی انجام شود و می تواند همراه با دردی خفیف باشد، اما معمولا یک درمان موفقیت آمیز برای شقاق محسوب می شود.
مطالعه بیشتر: درمان شقاق به روش دیلاتاسیون
مراقبت های بعد از عمل اسفنکتروتومی
بعد از جراحی اسفنکتروتومی حدود 6 هفته زمان نیاز است تا بهبودی کامل حاصل شود، اما در اغلب موارد افراد می توانند بعد از 1 تا 2 هفته به روال عادی زندگی خود برگردند. برخی از اقداماتی که در دوران نقاهت عمل اسفنکتروتومی می توانید انجام دهید عبارتند از:
- استراحت کافی داشته باشید.
- غذاهای سرشار از فیبر یا مکمل های فیبر استفاده کنید.
- سعی کنید هر روز کمی راه بروید.
- طبق معمول حمام کنید، اما بعد از آن ناحیه مقعد را به خوبی خشک کنید.
- مایعات فراوان بنوشید.
- سه بار در روز و بعد از اجابت مزاج در حمام سیتز بنشینید تا زمانی که درد در ناحیه مقعد فروکش کند.
- هنگام اجابت مزاج، یک صندلی کوچک زیر پاها قرار دهید تا دفع مدفوع راحت تر شود.
- از دستمال مرطوب کودک به جای دستمال توالت استفاده کنید.
- از استفاده از صابون های معطر خودداری کنید.
عوارض جراحی اسفنکتروتومی
عمل اسفنکتروتومی نیز مانند هر جراحی دیگری با خطر کمی برای بروز عوارضی مانند عفونت، خونریزی و حساسیت به بیهوشی همراه است. عوارض ناشی از اسفنکتروتومی معمولا کوتاه مدت می باشند و با گذشت زمان بهبود پیدا می کنند. برخی از عوارض عمل اسفنکتروتومی عبارتند از:
- بی اختیاری جزئی در دفع مدفوع و گاز
- مشکل در دفع ادرار
- عود و بازگشت فیشر